Hoe en wanneer testen op ADHD?

ADHD (attention deficit hyperactivity disorder) is een ontwikkelingsstoornis die gepaard kan gaan met heel wat uitdagingen, zowel op jonge als op volwassen leeftijd. De aandoening is niet altijd makkelijk te herkennen omdat er een overlap kan zijn met andere aandoeningen. Maar een juiste diagnose is belangrijk om de juiste hulp te krijgen.

De signalen van ADHD zijn heel uiteenlopend en fluctueren afhankelijk van leeftijd, geslacht en de situatie. Er zijn bovendien heel wat psychische, psychiatrische en lichamelijke aandoeningen die men als ADHD kan aanzien. Vanaf de leeftijd van zes jaar kan men ADHD-kenmerken doorgaans goed herkennen. 

Als de symptomen van aandachtstekort, hyperactiviteit en impulsiviteit ernstig zijn, meer dan zes maanden aanhouden en in verschillende omgevingen impact hebben op het functioneren, kan men ADHD vermoeden. Verder onderzoek is dan nodig. 

Een huisarts kan geen diagnose van ADHD stellen. Hij of zij kan wel screenen en eventueel doorverwijzen. Meestal wordt het onderzoek naar ADHD geleid door een (kinder)psychiater. Hij of zij coördineert het diagnostisch onderzoek in samenwerking met een multidisciplinair team. Dat team bestaat bijvoorbeeld uit een psycholoog, een kinesitherapeut, een logopedist enzovoort.

Als je als ouder ADHD vermoedt bij je kind, observeer je kind dan goed. Noteer wanneer en hoe vaak het bepaald gedrag vertoont. Hoe sneller de juiste diagnose wordt gesteld, hoe sneller je kind ook de juiste begeleiding kan krijgen.

ADHD is een gedragsdiagnose, wat betekent dat men de diagnose baseert op observaties en informatie van het gedrag van je kind op verschillende plaatsen (bv. thuis, school, vrije tijd). Een diagnostisch proces bestaat uit meerder elementen. 

Men gaat eerst en vooral de ADHD-kenmerken na. Men evalueert ook het ontwikkelingsverloop, de medische en familiale voorgeschiedenis en contextfactoren. Ook heeft men aandacht voor bijkomende problemen, zoals leerproblemen en motorische problemen. Soms is er aanvullend een intelligentiebepaling en aandachtsonderzoek (neuropsychologisch onderzoek) om een duidelijker beeld te krijgen van de deelvaardigheden en mogelijkheden van je kind.

Hoewel ADHD zich het sterkst manifesteert tijdens de kindertijd, kunnen symptomen blijven aanhouden tot op volwassen leeftijd. Sommige mensen krijgen zelfs pas als volwassene de diagnose. Bij vermoedens van ADHD kan je huisarts, psycholoog of psychiater je doorverwijzen voor verder onderzoek. Een team van psychiaters en psychologen zal via gesprekken, vragenlijsten en andere testinstrumenten proberen om een beter beeld te krijgen van je klachten, wie je als persoon bent en of er al dan niet sprake is van ADHD of een andere psychiatrische stoornis.

Ook mensen uit je naaste omgeving kunnen in het onderzoek worden betrokken. De psycholoog bekijkt bijvoorbeeld ook schoolrapporten uit je jeugd en verslagen van eerder onderzoek als je die hebt. Er kan eventueel aanvullend neuropsychologisch onderzoek gebeuren, of een persoonlijkheidsonderzoek. Het medisch team zal de resulaten van het onderzoek bespreken en in een adviesgesprek aan jou terugkoppelen. Afhankelijk van de uitkomst van het onderzoek zal men gepaste begeleiding voorstellen.