Waarschuwing azo-kleurstoffen verplicht

nieuws Vanaf dinsdag 20 juli 2010 is een waarschuwing op producten met één of meer azo-kleurstoffen binnen de Europese Unie verplicht. Het gaat om de kleurstoffen die ook wel bekend staan onder de naam Southampton Six.

Op de verpakking van de producten moet de naam of het E-nummer van de kleurstof komen te staan met de waarschuwing: "... kan de activiteit of oplettendheid van kinderen nadelig beïnvloeden." Het gaat om Tartrazine (E102), Chinolinegeel (E104), Zonnegeel FCF (E110), Azorubine (E122), Ponceau 4R (E124) en Allurarood AC (E129).

In 2007 wees een Britse studie uit dat deze kleurstoffen in hoge concentraties hyperactiviteit veroorzaken. Volgens de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) zijn de effecten van de mix van azo-kleurstoffen op het gedrag van kinderen verwaarloosbaar klein.
Azokleurstoffen zijn een groep synthetische kleurstoffen die niet in de natuur voorkomen. Azokleurstoffen zijn de meest gebruikte kleurstoffen. Ongeveer 60-70% van alle kleurstoffen gebruikt in de levensmiddelenkleurstoffen (en de textielindustrie) zijn azokleurstoffen. Theoretisch kan iedere kleur gemaakt worden met azokleurstoffen, maar de meeste toepassingen liggen in het gebied geel/rood en bruin/blauw.

Azokleurstoffen zijn veel stabieler dan de meeste natuurlijke kleurstoffen. Azokleurstoffen zijn stabiel bij alle pH waardes die in levensmiddelen voorkomen, zijn hitte stabiel en zijn niet gevoelig voor licht of zuurstof. Hierdoor zijn azokleurstoffen in vrijwel alle levensmiddelen toe te passen.

Het enige nadeel is dat ze vrijwel niet oplosbaar zijn in vet of olie. Alleen wanneer ze gekoppeld worden aan vet-oplosbare moleculen of toegevoegd worden als een bijzonder fijn poeder, kunnen ze olie-achtige producten kleuren.
Sinds de jaren 70 is veel onderzoek naar azo-kleurstoffen en hyperactiviteit. De meeste studies kwamen niet ot een éénduidige conclusie en diverse studies gaven tegenstrijdige resultaten. Het grootste probleem bij dit soort studies is dat er geen definitie is van hyperactiviteit en dat meestal werd uitgegaan van wat de ouders rapporteerden. In vrijwel alle studies hadden de kleurstoffen op zich geen effect, maar werd hyperactiviteit geconstateerd als een combinatie van de kleurstoffen met benzoëzuur.

Het is dus nog steeds niet aangetoond dat azokleurstoffen een effect hebben op hyperactiviteit en ADHD. Aan de andere kant is ook niet aangetoond dat er géén effect is. Ook is nog niet duidelijk over de effecten bij speciale, mogelijk meer gevoelige, groepen kinderen.
Azokleurstoffen zijn niet allergeen en geven geen allergische reacties. Wel zijn veel textielkleurstoffen verdacht voor contactallergie, maar deze worden niet gebruikt in levensmiddelen. Sommige azokleurstoffen en dan met name tartrazine, kunnen bestaande allergische reacties wel versterken. Het gaat dan vooral om allergie tegen geneesmiddelen, maar het kan ook bij andere allergieën optreden. Ook kan tartrazine (en misschien enkele andere azokleurstoffen) bij sommige mensen asthmatische aanvallen versterken, al is dat weer niet bij alle mensen met asthma het geval. Het mechanisme waarop tartrazine asthma en/of allergische reactie kan versterken is nog niet duidelijk.
Meer info: www.food-info.net