Gerelateerde artikels
Hitte en ozon: Tips voor organisatoren van sportieve of culturele evenementen
nieuws
Hitte en ozon kunnen beide schadelijk zijn voor de gezondheid. De gezondheidsrisico’s zijn groter als iemand lichamelijke inspanningen doet of alcohol drinkt. Hou hiermee rekening als je een sportieve of culturele activiteit organiseert of eraan deelneemt. Ook jonge en gezonde personen kunnen gezondheidseffecten ondervinden van hitte en ozon! Hou dus op warme dagen het weerbericht in de gaten. Via de openbare televisie en radio wordt een waarschuwing gegeven als er een hittegolf aankomt of als een verhoogd gehalte aan ozon gemeten of verwacht wordt.
Wat is ozon?
Ozon is een gas dat op warme dagen in de onderste luchtlagen gevormd wordt uit de aanwezige luchtverontreiniging. Dit gebeurt onder invloed van zonlicht. Daarom gaat een hittegolf meestal gepaard met een ozonpiek.
Gezondheidsrisico’s
Hitte kan aanleiding geven tot uitdroging, hittekrampen, uitputting of zelfs tot een hitteslag.
| Tekenen van uitputting of hitteslag • Hevig zweten en weinig drinken leidt tot uitdroging. Dit herken je aan grote dorst, droge mond en hoofdpijn. • Hittekrampen: spierkrampen in de buik, armen en benen door overvloedig zweten bij zware lichamelijke inspanningen. De krampen verdwijnen meestal zodra je rust. • Uitputting: als je de eerste tekenen (uitdroging en hittekrampen) niet behandelt (door rust, drinken en/of afkoeling), raakt je lichaam uitgeput. Dit kan gepaard gaan met bleekheid, hoofdpijn, duizeligheid, zwakte en vermoeidheid, een snelle polsslag, misselijkheid of braken. Als uitputting niet behandeld wordt, kan ze snel leiden tot een hitteslag. • Hitteslag: de warmteregulatie van je lichaam is verstoord en dit leidt tot ernstige complicaties: hoge lichaamstemperatuur, rode en droge huid (zweetfunctie verstoord), duizeligheid, misselijkheid, verwardheid, een zeer snelle hartslag met al snel bewustzijnsverlies en shock tot gevolg: dit is een medisch noodgeval dat binnen enkele uren dodelijk kan zijn! Risicogroepen • personen die grote inspanningen doen; • kinderen; • (zelfs gezonde) ouderen vanaf 65 jaar; • (chronisch) zieken, zoals bijvoorbeeld mensen met astma, hart- en vaatziekten, nierziekten, suikerziekte,... Bijkomende risicofactoren • door alcohol of cafeïneverlies je meer lichaamsvocht; • middelengebruik: verschillende geneesmiddelen, doping en/of drugs verhogen de gevoeligheid voor hitte en/of ozon, of versterken de symptomen ervan; • milieu-invloeden: windstilte, aanwezigheid van andere luchtverontreiniging zoals uitlaatgassen, fijn stof, …; • lokale, culturele en religieuze factoren: - in een stad is het steeds een paar graden warmer dan op het platteland, aan zee of in een bos; - mensen afkomstig uit koudere streken zullen gemiddeld meer last hebben van de warmte; - tijdens de ramadan vormt het eet- en drinkverbod overdag een bijkomende risicofactor. |
Ozon kan volgende gezondheidsproblemen
veroorzaken:
• kortademigheid of abnormaal ademen
(vermindering longcapaciteit)
• oogirritatie
• keelirritatie
• hoofdpijn
Deze problemen worden ernstiger bij een hoger ozongehalte in de lucht, bij een langere blootstelling, bij gevoelige personen en bij lichamelijke inspanningen.
|
8-uursgemiddelde ozonconcentratie |
longfunctievermindering |
|
120 - 150 µg/m3 |
3 - 5 % |
|
150 - 210 µg/m3 |
5 - 10 % |
|
210 - 250 µg/m3 |
10 - 15 % |
|
>250 µg/m3 |
>15 % |
Hoe ziektesymptomen ten gevolge van hitte en ozon voorkomen?
• drink vóór je dorst hebt, en meer dan gewoonlijk (water, fruitsap, afgekoelde bouillon, …), minstens 1,5 tot 2 liter per dag in rust;
• vermijd alcoholische dranken (bier, wijn, ...) en cafeïnehoudende dranken (koffie, thee, cola, …). Zij verstoren de natuurlijke vochtregulatie van je lichaam;
• beperk lichamelijke inspanningen (bv. sportactiviteiten) of rust geregeld en drink voldoende: twee tot vier glazen per uur;
• blijf binnen, maar hou de zon buiten. In de binnenlucht is er minder ozon dan in de buitenlucht;
• zoek de koelte op en/of koel je lichaam regelmatig af (douche, bad, zwembad, …);
• hou er rekening mee dat een ventilator die de warme lucht doet circuleren weinig of geen verkoeling brengt, een airconditioning wel;
• pas je kleding aan: lichte kleding (katoen), helder van kleur, hoed of petje tegen de zon. Bescherm je ook tegen zonnebrand met een zonnecrème;
• als je bepaalde geneesmiddelen neemt, informeer dan best op voorhand bij je arts of apotheker
- of zij een negatief effect kunnen hebben op je gezondheid gedurende een hitteperiode en
- of de dosis aangepast moet worden.
| Eerste hulp bij hitte- en ozongevallen: RUST en VERFRISSING • zoek een koele plek op waar de zieke kan rusten; • laat de zieke water drinken en maak zijn of haar kleren nat; • zorg voor frisse lucht; • verwittig onmiddellijk de dokter of de hulpdiensten (nummer 100 of 112) bij tekenen van uitputting of hitteslag. |
Algemene tips
• Informeer je publiek en/of je leden over de gezondheidsrisico’s en de mogelijke maatregelen;
• Verleg inspannende activiteiten naar koelere dagen of naar koelere perioden van de dag: beter niet tussen 11 en 22 uur wegens hogere ozonconcentraties en temperaturen
• Voorzie een alternatief -minder inspannend- programma voor hete dagen. Verplaats de geplande activiteiten bijvoorbeeld naar een (koele) binnenruimte. Binnen is er minder ozon;
• Last inspannende activiteiten af
• Zorg voor een voldoende voorraad drinken. Op hete dagen is het aan te bevelen om gratis drinkwater te voorzien;
• Vermijd alcohol- en cafeïnehoudende
dranken
• Zorg voor voldoende afkoeling: schaduwrijke plekken, parasols, petjes, voldoende koeling bij activiteiten in een gebouw of tent, verkoeling door airconditioning en/of door water te versproeien (douches, tuinslang, …);
• Denk eraan dat sporters met astma, hartziekten en/of andere gezondheidsproblemen extra gevoelig zijn voor ozon en/of hitte;
• Denk tijdens sportieve evenementen ook aan het publiek;
• Vergeet de mensen in de wachtrij niet;
• Pas het menu aan (beter licht verteerbare voeding). Als je een zware maaltijd moet verteren zal je lichaamstemperatuur
extra stijgen. Let er ook op het voedsel koel te bewaren om bederf tegen te gaan.
Lees ook: Hitteslag en zonneslag: symptomen en behandeling
