Artrose: symptomen en diagnose

• Het aangetaste gewricht kan pijnlijk zijn tijdens of na beweging. Is men uitgerust, dan voelt men weinig of niets. De pijn neemt toe in de loop van de dag. Je hebt er vaak ook last van als je gaat bewegen nadat je lang in dezelfde houding hebt gezeten. Dit heet startpijn. 
• Er is een opeenvolging van pijnlijke opstoten, met tussenin kalmere periodes. Naarmate de ziekte vordert, is de pijn vaker aanwezig en kan het gewricht moeilijker te bewegen zijn. Pijn kan zich dan ook bij rust laten voelen, soms ook 's nachts.
• Het gewricht kan ook gevoelig zijn bij aanraking of lichte druk.
• Door de pijn ga je het gewricht anders belasten en krijgen de spieren en pezen een zwaardere taak. Zij kunnen hier op hun beurt door overbelast raken met als gevolg pijn en stijfheid.

Stijfheid

• Gewrichtsstijfheid is het meest merkbaar bij het wakker worden (ochtendstijfheid) of na een periode van rust (‘startstijfheid’). Wanneer men beweegt verdwijnt het gevoel van stijfheid normaal binnen het halfuur.
• Verlies van beweeglijkheid: door pijnlijke, stijve gewrichten kan je minder makkelijk bewegen. Het kan bijvoorbeeld moeilijker zijn om je nek te draaien, je arm te heffen, knie te buigen of te strekken of je grote teen te krommen. Dit neemt verder toe naarmate de slijtage toeneemt.
• Door de artrose kunnen ook de spieren rond het aangetaste gewricht verzwakken. Hierdoor neemt de stevigheid en stabiliteit van het gewricht af. Het gevolg is dat er meer belasting op de pezen komt, waardoor de pijn toeneemt, en het reeds beschadigde kraakbeen extra belast wordt.
• Gewrichtspijn en stijfheid kan zo ernstig worden dat het, bij artrose van heupen of knieën moeilijk wordt om nog te stappen zonder rollator of hulp, of de trap te nemen. Pijn en instabiliteit vergroten de kans om te vallen. Sommige mensen zijn niet meer in staat om te werken.

Zwelling

Gevoelloosheid

Kraken van de gewrichten

Beenderige knobbels

Veranderingen in lichaamshouding

• Radiografieën of X-stralen: De informatie die dit oplevert is vaak beperkt. Op de foto kunnen afwijkingen te zien zijn, terwijl je toch weinig klachten ervaart. Omgekeerd kan de foto er goed uitzien, terwijl je veel pijn hebt. Een radiografie kan soms een vernauwde gewrichtsruimte aantonen ten gevolge van het afslijten van het kraakbeen. Een radiografie kan ook beenderige knobbels aantonen. De kwaliteit van het kraakbeen is echter niet te zien op de foto. Vaak hebben mensen afwijkende radiografieën nog voor er symptomen optreden.
• Echografie: Een echografie van het gewricht in kwestie kan lokale ontstekingen opsporen. 
• MRI: Met een MRI-scan kunnen veranderingen in het kraakbeen worden herkend. Dit kan nuttig zijn bij het bepalen van wat precies de oorzaak is van de pijn.
• Laboratoriumtesten: Artrose is niet vast te stellen door bloedonderzoek. Bloedtesten kunnen wel helpen om andere oorzaken van gewrichtspijn, zoals reumatoïde artritis, jicht of een ijzerstapelingsziekte, uit te sluiten. Gewrichtsvloeistof of synoviaal vocht kan uit het gewricht getrokken worden met behulp van een naald en spuit. Door onderzoek van de gewrichtsvloeistof kan men bepalen of er ontsteking, jicht of infectie aanwezig is.