Gerelateerde artikels
Wat zijn bètablokkers en wat zijn de bijwerkingen?
In dit artikel
Wat zijn bètablokkers en wat zijn de bijwerkingen?
dossier
Bètablokkers zijn medicijnen die het hart ontlasten. Artsen schrijven ze meestal voor bij mensen met hart- en vaatziekten, maar soms ook tegen migraine en een te snelle schildklierwerking.
Lees ook: Soorten pijnstillers en verschil in werking
Welke bètablokkers zijn er?
Er zijn twee soorten bètablokkers: selectieve en niet-selectieve.
- Selectieve bètablokkers, zoals acebutolol, atenotol, betaxolol, bisoprolol en metoprolol, werken vooral op het hart en de bloedvaten.
- Niet-selectieve bètablokkers hebben ook invloed op de andere orgaansystemen, zoals hersenen en spieren. Voorbeelden van niet-selectieve bètablokkers zijn labetalol, pindolol, propranolol, sotalol en timolol.
Lees ook: NSAID: hoe gebruik je ontstekingsremmers en wat zijn de bijwerkingen?
Wat doen bètablokkers met je lichaam?
© Getty Images
Bètablokkers werken in op de drie stresshormonen: adrenaline, noradrenaline en cortisol. Deze stoffen komen voornamelijk vrij tijdens stress, emotie en inspanning. Bètablokkers gaan de receptoren van deze hormonen blokkeren, zodat ze hun functie niet meer kunnen vervullen. Het gevolg is dat de bloeddruk en de hartslag dalen, het hart zal minder bloed rondpompen en de stofwisseling vertraagt. Je lichaam zal minder energie leveren en dus tot rust komen.
Lees ook: De werking en bijwerkingen van opiaten en opioïden
Voor wie zijn bètablokkers zinvol?
Bètareceptoren komen overal in het lichaam voor. Daarom kunnen ze dienstdoen bij heel wat verschillende aandoeningen. Het meest worden ze gebruikt bij hart- en vaatziekten, zoals hartritmestoornissen, angina pectoris, hartaanval, hartfalen (vooral chronisch hartfalen), hoge bloeddruk (hypertensie) en een vergroot hart.
Ook andere aandoeningen behandelt men soms met bètablokkers, namelijk essentiële tremor (onvrijwillig trillen van lichaamsdelen), glaucoom (groene staar), migraine of een overactieve schildklier.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Vooral in het begin van de behandeling met bètablokkers zijn bijwerkingen mogelijk, namelijk:
- Vermoeidheid
- Duizeligheid
- Misselijkheid
- Slapeloosheid
- Koude handen en voeten
- Zweten
- Depressie
- Droge mond of ogen
- Gewichtstoename
Lees ook: ’s Nachts zweten: wat zijn de mogelijke oorzaken en wat kan je eraan doen?
Zijn bètablokkers gevaarlijk?
Bètablokkers kunnen risicovol zijn voor mensen met bepaalde aandoeningen:
- Bij een bepaald type van hartritmestoornissen kunnen bètablokkers de aandoening verergeren.
- Bij personen met matige tot ernstige astma kan het gebruik van bètablokkers leiden tot ademhalingsstoornissen of astma-aanvallen.
- Bij personen met een trage hartslag of lage bloeddruk zullen bètablokkers de hartslag en bloeddruk nog verder verlagen.
- Ook bij het fenomeen van Raynaud zullen bètablokkers de toestand verergeren.
- Personen die lijden aan hypoglycemie en bètablokkers nemen, voelen mogelijks de effecten niet van een lage bloedsuikerspiegel. Daardoor zullen ze hem ook niet proberen te stabiliseren. Het bloedsuikerniveau zal verder dalen tot een gevaarlijk dieptepunt.
Lees ook: Wat kan je doen tegen chronische pijn?
Bètablokkers tijdens zwangerschap en borstvoeding
Vrouwen die tijdens de zwangerschap bètablokkers willen gebruiken, nemen het best labetalol of metoprolol, omdat men daar het meest ervaring mee heeft. Er is geen risico op aangeboren afwijkingen, maar bètablokkers hebben mogelijks een nadelig effect op de groei van de foetus.
Vrouwen die borstvoeding geven, kunnen labetalol, metoprolol en propranolol waarschijnlijk veilig gebruiken, omdat deze middelen slechts in kleine hoeveelheden overgaan in de moedermelk. Van acebutolol, atenolol en sotalol komen grotere hoeveelheden in de moedermelk, en die gebruik je dus beter niet. Over de effecten van andere bètablokkers heeft men onvoldoende gegevens.
Bronnen:
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
