Onvoldoende verhit varkensvlees belangrijke oorzaak van hepatitis E

De Europese autoriteit voor voedselveiligheid EFSA waarschuwt voor een toename van het aantal besmettingen met hepatitis E. De afgelopen tien jaar zijn er meer dan 21.000 humane besmettingen met hepatitis E geconstateerd in de Europese Unie. Dat is een vertienvoudiging over een periode van tien jaar, van ongeveer 500 gevallen in 2005 naar ruim 5000 gevallen in 2015.

Belangrijkste oorzaak daarvan is het consumeren van rauw of onvoldoende verhit varkensvlees en lever (leverworst, salami, paté...). Ook vlees van everzwijnen en herten kan leiden tot hepatitis E. Bij temperaturen boven 50 à 60 °C wordt het virus geïnactiveerd. 

Uit onderzoek in Nederland bleek dat het virus bij bijna de helft van de Nederlandse varkenshouderijen wordt teruggevonden en dat 4 procent van de varkens in het slachthuis drager is van het virus. 

In recent onderzoek in Nederland naar de bronnen van hepatitis E infectie bij mensen bleek dat 80 procent leverworsten en varkenspatémonsters, afkomstig van diverse producenten, het virus bevatten. Erfelijk materiaal van het virus is aangetoond in varkenslevers die werden gekocht in slagerijen. In worst van rauwe varkenslevers in Frankrijk werd 'levend virus' gevonden.

Doordat de symptomen meestal vrij mild zijn, beseffen veel mensen niet dat ze besmet zijn. In Nederland zou naar schatting minstens 1 procent van de bevolking ooit besmet zijn geweest. In 2012 werd in België aangetoond dat 14 procent van de bevolking antilichamen tegen het hepatitis E virus bezit en dus met het virus in contact kwam. 

Een besmetting met hepatitis E lijkt op die van een hepatitis A besmetting. De ziekteverschijnselen van hepatitis E zijn relatief mild: vermoeidheid, lichte koorts, soms pijn in de bovenbuik en misselijkheid. 

Hepatitis E gaat meestal ook gepaard met geelzucht: het geelkleuren van huid en oogwit, het donker worden van urine (de kleur van cola) en het ontkleuren van ontlasting (de kleur van stopverf). 

Bij gezonde mensen gaat hepatitis E vanzelf over. De ziekteduur varieert meestal van 1 tot 4 weken.

Bij mensen met een verminderd afweersysteem, zoals mensen die een transplantatie hebben ondergaan en mensen die afweeronderdrukkende geneesmiddelen moeten nemen, kan een hepatitis E infectie een ernstige chronische leverontsteking veroorzaken. Ook zwangere vrouwen in het derde trimester lopen kans op ernstige complicaties.

• Vermijd rauw en onvoldoende verhit varkensvlees en wild zoals hert en everzwijn.

• Dat geldt ook voor afgeleide producten zoals leverworst, salami en paté. 

• Vooral zwangere vrouwen en mensen met een verminderde immuniteit moeten rauw en onverhit varkensvlees en afgeleide producten vermijden.

• Bij reizen naar ontwikkelingslanden waar hepatitis E vaak voorkomt, is het verstandig om altijd gekookt voedsel en gekookt water te gebruiken.