Wat te doen tegen een slangenbeet?

nieuws Ernstige slangenbeten komen relatief weinig voor. Gifslangen komen vooral voor in Azië, Zuid-Amerika, Afrika en Australië.
De kans op een beet door een gifslang is klein. Een slang valt pas aan als hij in het nauw is gedreven (of wordt opgejaagd) en zich wil verdedigen. Zorg ervoor dat het getroffen lichaamsdeel, meestal arm of been, niet wordt bewogen. Hierdoor zal het bloed – en daarmee het gif - minder snel door het lichaam stromen. Op het platteland is de kans om gebeten te worden groter dan in de stad.

Symptomen

Het gif heeft, afhankelijk van de slangensoort, verschillende uitwerkingen:
• verlammingen (neurotoxische werking);
• bloedingen en shock (hematotoxisch);
• afsterven van lichaamsweefsels (cytotoxisch);
• een combinatie van bovengenoemde.

Een slangenbeet voorkomen

Informeer van tevoren of er in het vakantiegebied giftige slagen voorkomen. Neem maatregelen om beten te vermijden.
• Een slang bijt slechts wanneer ze zich in het nauw gedreven voelt, bv. als u erop trapt. Ga daarom niet wandelen in halflang gras, vooral 's nachts, behalve als u stevige hoge laarzen draagt. Sla met een stok in het gars of het struikgewas.
• Maak trillingen van de bodem door een zware stap aan te nemen of door met een stok te slaan.
• Gebruik ’s nachts een zaklamp.
• Vermijd om onverhoeds de handen in holtes tussen stenen of rotsen te steken.
• Ga nooit uit nieuwsgierigheid op zoek naar slangen. Pas op: ook ‘dode’ slangen kunnen bijten. Een gedode slang kan nog 1 uur een bijtreflex houden.

Wat te doen bij een beet?

• Vermijd paniek.
• Zoek zo snel mogelijk aangepaste medische hulp.
• Vermijd gevaarlijke procedures zoals insnijden, uitzuigen, afbinden, enz. Het insnijden van een bijtwonde is nutteloos en gevaarlijk. Het gebruik van een zuigapparaatje type Aspivenin is zelden effectief.
• Zorg ervoor dat het getroffen lichaamsdeel, meestal arm of been, niet wordt bewogen. Hierdoor zal het bloed – en daarmee het gif - minder snel door het lichaam stromen.
• Breng een ‘lymfatisch’ verband (stevig omzwachtelen van het getroffen lidmaat met een 10 tot 18 cm brede zwachtel gedurende maximaal 1 uur) aan. Bij een adderbeet mag het lidmaat alleen maar geïmmobiliseerd worden met een spalk. De klassieke aanbeveling om een stuwsnoer aan te brengen tussen de bijtwonde en het hart, wordt afgeraden omdat hierdoor veel schade kan ontstaan indien de snoer te lang aanblijft.
• Indien mogelijk moet de dode slang meegebracht worden ter identificatie (maar een pas gedode slang kan nog meer dan een uur een bijtreflex behouden !).
• Behandeling met antigif is enkel nodig indien er specifieke vergiftigingsverschijnselen optreden, zoals bloedingen, ademhalingsmoeilijkheden, lokale necrose (afsterven van weefsel), verlammingen. Antigif, zelfs laattijdig toegediend, blijft doeltreffend. Het is onmogelijk om antiserum mee op reis te nemen. Dit zou toch niet aangepast zijn aan de beet en u riskeert bovendien een levensbedreigende allergische reactie op de inspuiting als het serum niet in gecontroleerde omstandigheden wordt toegediend; het serum moet ook constant perfect koel bewaard worden, wat maakt dat het erg ingewikkeld wordt om mee te nemen.

Behandeling

Antigif wordt pas toegediend bij ernstige vergiftigingsverschijnselen zoals: stollingsstoornissen, ademhalingsproblemen, shock, zwelling van het gebeten lichaamsdeel, en nierfalen. Een antigif moet door een ervaren arts worden toegediend. Hij zal bepalen of de bijwerkingen van het antigif opwegen tegen het effect van het gif zelf.
Een antigif kan gericht zijn tegen één specifieke slangensoort of meerdere. Als onbekend is welke soort slang heeft gebeten, wordt een ‘polyvalent’ antigif toegediend dat is gericht tegen de meeste slangensoorten die voorkomen in een bepaald gebied. Het nadeel is dat dit eerder een overgevoeligheidsreactie kan geven dan een ‘monovalent’ antigif.