dossier
Ook wanneer je alle voorzorgsmaatregelen hebt genomen (muggenwerende maatregelen, malariapillen...) kan je toch malaria oplopen tijdens een reis in een risicogebied. Geen enkele anti-malariamaatregel is 100 procent doeltreffend om malaria te voorkomen.
De kans op besmetting is natuurlijk groter wanneer je geen of onvoldoende mugwerende maatregelen hebt genomen, of wanneer je geen pillen neemt wanneer dat wordt aangeraden, of wanneer je de pillen niet tijdig, niet regelmatig (dagelijks of wekelijks, afhankelijk van het type pil) of niet lang genoeg hebt ingenomen.
Mogelijke symptomen
De symptomen ontstaan meestal tussen 10 dagen en vier weken na besmetting. Soms kan het enkele maanden duren voor de symptomen optreden. Daarom moeten antimalariamiddelen meestal tot tenminste vier weken na het verlaten van het malariagebied worden ingenomen.
Omdat malaria perfect kan worden genezen als men bij de eerste tekenen onmiddellijk kan starten met de behandeling, is het tijdig herkennen van de ziekte cruciaal.
• Een malaria-aanval kan erg op griep lijken. De meest voorkomende symptomen zijn: koorts (vanaf 38 °C in de oksel gemeten), vermoeidheid, hoofdpijn en spierpijn.
De koorts is niet altijd hoog en gaat niet altijd gepaard met rillen. Ze kan regelmatig of onregelmatig zijn.
• Verder kunnen diarree, braken en hoesten met kortademigheid voorkomen.
• Soms kan een malaria-aanval op enkele dagen tijd dodelijk aflopen indien niet tijdig een correcte behandeling wordt ingesteld.
Indien je in malariagebied verblijft, moet je altijd de koorts meten als je je onwel voelt, zelfs als je meent geen of maar amper koorts te hebben.
Het valt immers geregeld voor dat de zieke de eerste dagen hoegenaamd niet 'het gevoel van koorts' heeft, wat de situatie erg verraderlijk maakt, omdat er kostbare tijd waarin men nog vlot een malaria kan behandelen, verloren gaat.
Een koortsthermometer is dan ook een onontbeerlijk onderdeel van de reisapotheek.
Lees ook: Malaria: snel herkennen is cruciaal
Wanneer een arts raadplegen?
• Wanneer je tijdens een verblijf in malariagebied of in de drie maanden na terugkeer koorts krijgt (vanaf 38 °C in de oksel) die langer dan 24 uur duurt, behalve tijdens de eerste 7 dagen van het verblijf, moet je het ergste vrezen en zo snel mogelijk een arts raadplegen. Ook als je geen andere klachten hebt.
• Bij de minste twijfel moet er zo snel mogelijk een malariatest uitgevoerd worden door de dichtstbijzijnde arts of ziekenhuis (een bloedafname met edta-tube, waarvan de resultaten binnen enkele uren moeten worden meegedeeld).
• Ook als je tijdens je verblijf in malariagebied een malaria-aanval hebt gehad en daarvoor ter plaatse verzorgd werd, moet je na terugkeer in België zo snel mogelijk een arts raadplegen.
• Indien er alarmsymptomen aanwezig zijn, zoals koorts die langer dan 3 dagen bestaat, donker gekleurde urine, geelzucht, kortademigheid of verminderd bewustzijn, is een dringende
hospitalisatie aangewezen.
Waarom moet er een altijd een bloedtest uitgevoerd worden?
Vele infectieziekten beginnen met dezelfde verschijnselen (grieperig gevoel, met of zonder koorts). Het is onmogelijk om op basis van alleen de symptomen een malaria-aanval uit te sluiten.
• Om na te gaan of het al dan niet om malaria gaat moet je tijdens een verblijf in malariagebied bij koorts of als je je onwel voelt, zo snel mogelijk medische hulp zoeken en moet een onderzoek van een 'dikke druppel' en een 'bloeduitstrijkje' worden uitgevoerd.
• Ook als je terug in België bent en binnen een termijn van 3 maanden na terugkeer uit malariagebied ziek wordt (koorts of een een griepale toestand met of zonder koorts) moet je arts zo snel mogelijk een bloedtest doen (bloedafname met EDTA) waarvan het resultaat binnen enkele uren bekend is, zodat onmiddellijk een adequate behandeling kan gestart worden. Indien tijdig behandeld, is malaria perfect te genezen.
Zelftests zijn niet betrouwbaar
Er worden onder meer op internet allerlei testen te koop aangeboden. Die zijn zeer wisselend van kwaliteit. Ze zijn ook moeilijk om correct te gebruiken, kunnen gemakkelijk verkeerd geïnterpreteerd worden, bij een langdurig verblijf zijn meerdere testkits nodig en ze zijn vrij duur.
Het gebruik van dit soort tests door de reiziger wordt afgeraden en is zeker niet betrouwbaar genoeg om op basis hiervan te besluiten of iemand al dan niet malaria heeft.
Lees ook: Wereld Malariadag: Sneltestkits voor malaria zijn onbetrouwbaar
Is het zinvol om een malaria noodbehandeling mee te nemen op reis?
Als geen preventieve malariapillen worden genomen, kan het voor sommige reizen (langer dan enkele weken) door een gebied met een matig of wisselend malariarisico nuttig zijn om een noodbehandeling tegen malaria mee te nemen. Dit is slechts zelden nodig voor de gewone toerist die op correcte wijze de preventieve maatregelen toepast. Bespreek dit met je arts.
De zelfbehandeling mag alleen gestart worden wanneer binnen de 24 uur geen betrouwbare medische hulp voorhanden is. Dan nog moet je zo snel mogelijk medische hulp zoeken, omdat niet elke koortsaanval, zelfs met succes behandeld met antimalariamiddelen, ook echt malaria is.
In België is een snelle diagnose altijd mogelijk en is een noodbehandeling op eigen initiatief absoluut af te raden.
Lees ook: Koorts in malariagebied: steeds een noodbehandeling nodig
Wat moet je doen na terugkeer in België?
Indien je tijdens je reis malaria hebt gehad of dat vermoedt, of indien je in de eerste drie maanden na terugkeer griepachtige verschijnselen en/of koorts krijgt, moet je zo snel mogelijk een arts raadplegen.
Een eenvoudige bloedafname (EDTA-tube) en een betrouwbaar labo zijn nodig om binnen enkele uren de diagnose van malaria aan te tonen of uit te sluiten, en een adequate behandeling te starten.
Lees ook: Koorts na een reis in de tropen? Denk aan malaria!
 |
 |
