Heesheid

dossier Heesheid is meestal een onschuldig verschijnsel bij een luchtweginfectie, maar af en toe is een hese stem het eerste teken van keelkanker. Raadpleeg daarom steeds je dokter wanneer je stem het laat afweten.

Onze stem is een verzameling van klanken die ontstaan in het strottenhoofd. In dat strottenhoofd bevinden zich twee stembanden die trillen wanneer er lucht passeert en deze trillingen gaan gepaard met geluid. De spanning in de stembanden bepaalt de aard van de geproduceerde klanken en die spanning wordt geregeld door kleine spiertjes.

Een hese stem is meestal het gevolg van een ontstekingsproces van stembanden of keelholte. Spreken wordt moeilijker en soms zelfs pijnlijk. Heb je op hetzelfde moment een bovenste-luchtweginfectie, dan is je stemprobleem ongetwijfeld een gevolg van de infectie. Maar heesheid kan nog andere oorzaken hebben.

Oorzaken van heesheid

• Ontstekingen van de bovenste luchtwegen en/of stembandontstekingen
• Overmatig roken
• Overmatige blootstelling aan rook, stof of andere prikkelende stoffen
• Langdurige stress
• Verkeerd of geforceerd stemgebruik
• Na een operatie onder narcose waarbij men een buisje in de keel kreeg
• Keelkanker

Lees ook: Strottenhoofdkanker (keelkanker - larynxkanker))

Onderzoek

Wanneer je hees bent ten gevolge van een bovenste luchtweginfectie,dan is geen verder onderzoek nodig. De heesheid verdwijnt straks weer vanzelf met het verdwijnen van de infectie.

Met heesheid zonder duidelijke oorzaak moet je echter altijd je dokter raadplegen. Een hese stem kan immers het eerste teken zijn van keelkanker, vooral wanneer de heesheid voorkomt boven de 50 jaar bij een roker en het probleem langer dan drie weken aanhoudt. Is het niet duidelijk waarom je een hese stem hebt, dan zal de arts een keelspiegelonderzoek doen. Levert dit onderzoek geen abnormaliteiten op, dan kan een functioneel stemonderzoek worden voorgesteld, waarbij wordt nagegaan of de stem goed, verkeerd of geforceerd gebruikt wordt. Nogal wat leerkrachten met een van nature zacht stemgeluid forceren bijvoorbeeld hun stem waardoor heesheid kan optreden.

Lees ook: Strottenhoofdkanker (keelkanker - larynxkanker))

De oorzaak aanpakken

Indien de arts een oorzaak vindt voor de heesheid, dan wordt deze gepast behandeld. Gaat het om een ontsteking, dan zullen een pijnstiller, stemrust en naargelang de ziekteverwekker een antibioticum soelaas brengen.

Rokers kunnen ter gelegenheid van een hese stem, een nieuwe poging doen om met roken te stoppen. Vergeet niet dat roken ook een belangrijke oorzaak is van keelkanker.

Vindt men een keelkanker, dan hangt de aard van de behandeling af van het stadium waarin de kwaadaardige knobbel ontdekt wordt. Hoe eerder men de kanker ontdekt, hoe groter de kans op genezing.

Heeft de heesheid mogelijk te maken met langdurige, emotionele stress, dan moet er gezocht worden naar oplossingen voor het onderliggend probleem of naar manieren om je te ontspannen.

Functionele heesheid tenslotte, d.i. heesheid die ontstaat tengevolge van verkeerd of geforceerd gebruik van de stem, kan goed behandeld worden door een logopedist. Eventuele stembandknobbeltjes kunnen zelfs weer verdwijnen wanneer men de stem goed leert te gebruiken.

Lees ook: Stoppen met roken: een uitdaging

Praktische tips om heesheid te voorkomen

• vermijd extreem luid of schor praten, gillen of schreeuwen;
• vermijd op een toon te zingen die voor jou (nog) te moeilijk haalbaar is
• heb je last van een kuchhoest of een kriebel in de keel, vermijd dan je keel te schrapen;
• vermijd sigarettenrook.