UZ Gent transplanteert nier met operatierobot

nieuws Afgelopen maand heeft de eerste volledig robot geassisteerde niertransplantatie van het land plaatsgevonden in het UZ Gent. Bij die ingreep is het risico op complicaties kleiner dan bij een klassieke niertransplantatie en de patiënt heeft na de operatie minder pijn.

Minder pijn, sneller herstel
Het verwijderen van een nier bij een levende donor gebeurt in het UZ Gent al sinds 2014 robot geassisteerd, maar het is de eerste keer dat het orgaan ook bij de ontvanger met de robot werd geplaatst.
Bij een traditionele open ingreep is een snede van 15 tot 20 centimeter in de onderbuik nodig, de robot doet het minder invasief: de donornier wordt via een incisie van een vijftal centimeter ter hoogte van de navel ingebracht, waarna de bloedvaten en de urineleider worden gehecht. De kans op complicaties en postoperatieve pijn wordt daarmee aanzienlijk verkleind, wat de ligduur verkort en het herstel versnelt. Slechts een vijftal landen in Europa is in staat de ingreep uit te voeren.

Robot geassisteerde chirurgie
Een robot geassisteerde ingreep – vaak robotchirurgie genoemd – is een kijkoperatie met behulp van de ‘da Vinci®’-operatierobot. Die robot bestaat uit twee onderdelen. Naast de operatietafel staat een toestel met vier werkarmen. Aan drie armen zitten pincetten, schaartjes, tangetjes of andere instrumenten die de chirurg gebruikt. De vierde arm bevat een kleine camera. In de buik van de patiënt worden kleine incisies gemaakt, waarin de robotarmen via holle buisjes worden geplaatst. De robot werkt niet zelfstandig, de operatie wordt volledig door de chirurg uitgevoerd. Het tweede onderdeel is dus een console met bedieningspaneel die op een afstand van de operatietafel staat. Op het scherm kan de chirurg alles zien, driedimensionaal en tot tien keer vergroot. Via handgrepen, knoppen en pedalen stuurt hij de robot aan. De werkarmen zijn beweeglijker dan het polsgewricht, waardoor de chirurg heel precies kan manoeuvreren op plaatsen die anders moeilijk bereikbaar zijn. Kleine trillingen van de handen worden door de robot bovendien gedempt.

Levende nierdonatie
Vandaag worden in België jaarlijks zo’n 63 niertransplantaties uitgevoerd met levende donoren. Zij maken ongeveer 15 procent uit van alle niertransplantaties. Het gaat dan meestal om familieleden of kennissen die een nier doneren aan een patiënt met een ernstig nierlijden. Een niertransplantatie met levende donor biedt heel wat voordelen tegenover een klassieke niertransplantatie: de wachttijd is korter, de nieuwe nier wordt vlugger van bloed voorzien en de nierfunctie hervat vaak sneller.