Welke rookstopmedicatie mag je tijdens zwangerschap en borstvoeding gebruiken?

nieuws Indien stoppen met roken tijdens de zwangerschap niet lukt met niet-medicamentueze middelen, zoals een psychologische begeleiding met bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie, kunt u in overleg met uw arts ook rookstopmedicatie gebruiken.
Het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI) publiceerde zopas een overzicht van welke middelen u al dan niet kunt gebruiken tijdens zwangerschap en borstvoeding.

Rookstopmedicatie tijdens de zwangerschap

Nicotinesubstitutie
Nicotinesubstitutie is de eerste keuze wanneer medicamenteuze behandeling tijdens de zwangerschap noodzakelijk is. Nicotinesubstitutie wordt gebruikt om het optreden van symptomen die te wijten zijn aan de fysieke afhankelijkheid, en die het risico van herval verhogen, te voorkomen.
Doeltreffendheid
De doeltreffendheid van nicotinesubstitutie bij rookstop tijdens de zwangerschap blijft een controversieel onderwerp. Er bestaan weinig studies hierover. Buiten de zwangerschap verhoogt de combinatie van psychotherapie en nicotinesubstitutie de kans op rookstop.
Veiligheid
In dierstudies werd een verhoogd risico van aangeboren afwijkingen met nicotine aangetoond. Bij zwangere vrouwen is dit risico niet duidelijk bewezen, en moet nog verder worden onderzocht. Ook kan nicotine hartritmestoornissen uitlokken, zowel bij de foetus als bij de zwangere vrouw.
Hoewel nicotinegebruik bepaalde risico’s inhoudt, is blijven roken (meer dan 10 sigaretten per dag) schadelijker dan het gebruik van nicotinesubstitutie tijdens de zwangerschap.
• Voorzichtigheidshalve wordt aanbevolen om nicotinesubstitutie zoveel mogelijk te vermijden gedurende het eerste zwangerschapstrimester.
• Als nicotinesubstitutie gebruikt wordt tot de periode van de bevalling, zou dit ontwenningsverschijnselen kunnen uitlokken bij de pasgeborene.
• De vormen met discontinue afgifte (kauwgom, zuigtabletten, buccale spray, inhalatie-oplossing) zijn te verkiezen boven de transdermale pleisters die de foetus blootstellen aan een grotere totale hoeveelheid nicotine. Aangezien de orale vormen misselijkheid kunnen veroorzaken, kan men toch kiezen voor een transdermale pleister bij zwangere vrouwen die last hebben van misselijkheid of braken. Men raadt echter aan om de pleister te verwijderen vóór het slapengaan om de foetale impregnatie te verminderen.

Varenicline en bupropion

Doeltreffendheid
Op dit ogenblik zijn er te weinig wetenschappelijke gegevens die aantonen dat deze middelen tijdens de zwangerschap voldoende resultaat opleveren.
Veiligheid
In dierstudies werden er voor varenicline (merknaam: Champix) geen schadelijke effecten aangetoond, terwijl er voor bupropion (merknaam: Zyban) wel schadelijke effecten zijn beschreven.
De beschikbare studies met bupropion bij mensen laten niet toe de veiligheid ervan te staven: bupropion is, zoals elk antidepressivum, af te raden tijdens de zwangerschap. Ontwenningsverschijnselen kunnen optreden bij pasgeborenen die blootgesteld waren aan bupropion op het einde van de zwangerschap.
Daarom raadt het BCFI deze middelen af tijdens de zwangerschap.

De elektronische sigaret
Gezien het gebrek aan gegevens over de gebruiksveiligheid van elektronische sigaretten en gezien het gebrek aan kennis omtrent hun samenstelling, wordt hun gebruik het best vermeden gedurende de zwangerschap.

Rookstopmedicatie tijdens borstvoeding

Nicotinesubstitutie
Nicotine wordt in de moedermelk uitgescheiden, maar het risico van blootstelling aan nicotine via de moedermelk is niet gekend. • Indien nicotinesubstitutie nodig is, zijn orale vormen te verkiezen boven de pleisters.
• Ze moeten direct na de borstvoeding ingenomen worden, en inname binnen de twee uur vóór de volgende borstvoeding dient vermeden te worden.
Varenicline en bupropion
Voor varenicline zijn er geen gegevens beschikbaar in verband met aanwezigheid in de moedermelk. Bupropion gaat over in de moedermelk, maar het effect van deze blootstelling op het kind dat borstvoeding krijgt, is niet gekend.
De elektronische sigaret
Gezien het gebrek aan gegevens over de gebruiksveiligheid van elektronische sigaretten en gezien het gebrek aan kennis omtrent hun samenstelling, wordt hun gebruik het best vermeden gedurende de periode van borstvoeding.

Bronnen:
Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie
http://www.bcfi.be/nl/articles/2608?folia=2605
• Cochrane Database Syst Rev. 2016 Mar 24; 3. (doi:10.1002/14651858.CD008286.pub3)
• Cochrane Database Syst Rev. 2015 Dec 22; 12. (doi:10.1002/14651858.CD010078.pub2)