Gerelateerde artikels
Postcoïtale dysforie (PCD): je down voelen na seks
In dit artikel
Postcoïtale dysforie (PCD): je down voelen na seks
dossier
We associëren vrijen en orgasmes doorgaans met extatische gevoelens, maar het kan zomaar gebeuren dat je je down voelt na seks. Dit fenomeen heet postcoïtale dysforie (PCD) en zowel vrouwen als mannen kunnen er last van hebben. Het duidt niet noodzakelijk op relatieproblemen – vaak is het te wijten aan hormonenniveaus - maar het kan wel een negatieve impact hebben op een relatie.
Lees ook: Heeft een man meer seksueel verlangen dan een vrouw?
Wat is postcoïtale dysforie?
© Getty Images
Hoewel het een aandoening lijkt die onder de radar blijft, komt PCD vrij vaak voor: 46 procent van alle vrouwen kreeg er ooit al mee te maken. Bij mannen is dat percentage 41 procent. Symptomen van postcoïtale dysforie zijn schaamte, huilen, irritatie, schuldgevoelens, depressie, leegte, angst of paniekaanvallen. Sommige personen willen niet meer aangeraakt worden, ze willen alleen zijn of weggaan. Als iemand PCD heeft, zal er na het vrijen niet gepraat, gezoend of geknuffeld worden. En dat is net nodig om de intimiteit te stimuleren. Het kan dus de relatie op een negatieve manier beïnvloeden.
Lees ook: 9 tips om makkelijker tot een orgasme te komen
Waarom down na seks?
Er is nog niet veel onderzoek gedaan naar postcoïtale dysforie, maar men gaat ervan uit dat er verschillende oorzaken zijn:
- Hormonen: seks creëert een piek van bepaalde hormonen, zoals oxytocine en dopamine. Na de piek volgt onvermijdelijk ook een dal. Die lage niveaus kunnen verklaren waarom je verdriet of angst voelt.
- Problemen in je relatie: als jullie door een moeilijke periode gaan en je hebt seks, is het niet onlogisch dat je je nadien neerslachtig voelt. Doordat seks zo een intense en emotionele ervaring is, kan je overweldigd worden als je denkt aan de onopgeloste conflicten. Maar PCD is niet altijd een signaal dat je relatie niet goed zit. Je kan er ook last van hebben als je perfect gelukkig bent met je partner.
- Ook erfelijke factoren kunnen aan de basis liggen: mensen die van nature al neerslachtiger zijn of sneller huilen, zijn waarschijnlijk ook gevoeliger voor PCD.
- Bepaalde onzekerheden: als het aankomt op seks, kampen sommige mensen met onzekere gevoelens: ze maken zich zorgen over hun seksuele prestaties, hebben een negatief zelfbeeld of zijn angstig bij een nieuwe partner. Ook personen die een seksuele stoornis hebben (gehad), kunnen kampen met angst of onzekerheid in bed.
- Seksueel trauma: als je een seksueel trauma hebt meegemaakt in het verleden, kan seks bepaalde herinneringen aan dat trauma oproepen.
Lees ook: Communicatie in een relatie: spreken jullie dezelfde liefdestaal?
Wat kan je doen?
Postcoïtale dysforie is niet ongewoon en meestal geen reden tot bezorgdheid. Als je er echter veel last van hebt, zijn er een paar dingen die je kan doen om je klachten onder controle te houden.
- Je gevoelens voor jezelf neerschrijven
- Ontspanningstechnieken of ademhalingsoefeningen toepassen
- Communiceren met je partner en duidelijk aangeven waar je nood aan hebt
- Een leuke activiteit doen die je afleidt van je negatieve gevoelens
- Als het een terugkerend probleem is, kan je eventueel praten met een therapeut. Is je PCD een teken van onderliggende relatieproblemen, dan is het een goed idee om ook je partner te betrekken in de therapeutische begeleiding.
Lees ook: Wat zijn de erogene zones bij mannen en vrouwen?
|
Relatietherapeute en seksuologe Vanessa Muyldermans: "Postcoïtale dysforie hoeft niet per se als iets negatief gezien te worden. Je verdrietig voelen of ongemakkelijk voelen na de seks is een gevoel dat er ook kan en mag zijn. Vaak is dit een eerder secundair gevoel. Vraag jezelf eens af wat seks voor jou betekent. Wat betekent het nu, en wat betekende het vroeger? Of wat zou je graag willen dat het betekent? Wat wil je graag bereiken met of door het hebben van seks? Is seks misschien een taal, een tool, die je gebruikt om een bepaalde onderliggende behoefte ingevuld te krijgen? Of is seks misschien net een middel om iets anders te vergeten? Wanneer we seks hebben, laten we los, ontspannen we. We geven de controle af, al is het maar voor even. Dit betekent wel dat vanuit die ontspanning, die onderliggende, weggeduwde, ontkende gevoelens, verlangens, noden en frustraties terug naar boven kunnen komen. Dat geeft een heel dubbel gevoel. Enerzijds het leuke, fijne gevoel dat de seks veroorzaakt heeft. De kick, de geluksstofjes,… Maar tegelijk dat dieperliggende, pijnlijke, frustrerende gevoel dat heel duidelijk naar boven komt, en bruut confronterend is. Heb je één keer last van PCD? Stel dit voor jezelf vast, maar maak jezelf hier verder niet te veel zorgen over. Kom je dit herhaaldelijk tegen, weet dan dat je geen freak bent. Elke persoon reageert anders en dat is helemaal oké. Maar het is wel goed om te weten vanwaar bepaalde reacties komen. Het kan dus wel goed zijn om hier, samen met een therapeut, eens rustig, op een veilige manier over te praten en zo samen te kijken naar die dieperliggende laag. Zo kan het probleem eventueel aangepakt worden, of kan je het leren accepteren, omdat je weet vanwaar het komt. Je kan het dan ook aan je partner uitleggen, zodat die weet dat het jou soms overkomt, en dat ook begrijpt." |
Bronnen:
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
