Gerelateerde artikels
Wat zijn de symptomen van een probleem met de nervus vagus?
In dit artikel
Wat zijn de symptomen van een probleem met de nervus vagus?
dossier
Recente onderzoeken hebben aangetoond dat het activeren en versterken van de nervus vagus een positieve invloed kan hebben op het immuunsysteem, de spijsvertering, de concentratie en het geheugen en de geestelijke gezondheid. Maar wat gebeurt er als de nervus vagus beschadigd is? Wat zijn de symptomen van een probleem met de nervus vagus?
Wat is de nervus vagus?
De nervus vagus is de langste zenuw in het autonome zenuwstelsel. Hij loopt van de hersenen via de nek, door de borstkas en eindigt in de buik. Deze zenuw is betrokken bij de controle van veel automatische lichaamsfuncties, waaronder:
- Regeling van de hartslag: de nervus vagus vertraagt de hartslag.
- Regeling van de spijsvertering: hij stimuleert de afscheiding van spijsverteringssappen en de darmmotiliteit.
- Stressrespons: de nervus vagus helpt het parasympathische systeem te activeren, wat ontspanning en rust bevordert, en draagt zo bij aan een algemeen gevoel van veiligheid en welzijn.
- Minder ontstekingen: de nervus vagus helpt de ontstekingsreactie van het lichaam te moduleren.
Maar de nervus vagus is niet onverwoestbaar: een disfunctie van de nervus vagus kan leiden tot een reeks onaangename symptomen.
Lees ook: De invloed van de nervus vagus op onze gezondheid
Wat kan de nervus vagus beschadigen en zijn werking verstoren?
De nervus vagus kan door een aantal factoren worden aangetast, waaronder:
- Infecties en ontstekingen: Virale infecties zoals griep kunnen ontsteking van de nervus vagus veroorzaken.
- Operaties en trauma: Operaties aan de keel, nek of borst kunnen soms schade aan de nervus vagus veroorzaken.
- Chronische ziekten: Aandoeningen zoals diabetes, de ziekte van Parkinson of multiple sclerose kunnen de nervus vagus aantasten.
- Veroudering: Met het ouder worden kan de functie van de nervus vagus afnemen, wat invloed heeft op de spijsvertering en het hartritme.
- Chronische stress: Langdurige stress kan het vermogen van de nervus vagus om het parasympathische systeem te activeren aantasten.
Lees ook: Wat doet stress met je lichaam op korte en lange termijn?
Wat zijn de symptomen van een probleem met je nervus vagus?
Omdat de nervus vagus bij zoveel lichaamsfuncties betrokken is, kan het disfunctioneren ervan zich uiten in een grote verscheidenheid aan symptomen, waarvan er veel aspecifiek zijn:
1. Spijsverteringsproblemen
De nervus vagus speelt een cruciale rol bij de spijsvertering. Wanneer deze beschadigd is, kan dit leiden tot:
- Zure reflux (gastro-oesofageale refluxziekte, GERD),
- Een opgeblazen gevoel en vertraagde maaglediging (gastroparese): de maag doet er langer over om zich te ledigen,
- Verlies van eetlust,
- Onverklaarbaar gewichtsverlies,
- Snel een vol gevoel hebben,
- Constipatie of diarree,
- misselijkheid en braken.
2. Hartritmestoornissen en bloeddrukproblemen
De nervus vagus heeft een directe invloed op het hartritme en op de bloeddruk. Disfunctie kan leiden tot :
- Hartkloppingen,
- Tachycardie (verhoogde hartslag),
- Bradycardie (overmatige vertraging van de hartslag),
- Malaise vagale (duizeligheid, flauwvallen): daling van de bloeddruk veroorzaakt door overmatige stimulatie van de nervus vagus.
3. Ademhalingsproblemen
Een beschadigde nervus vagus kan het vermogen om de ademhaling te reguleren aantasten, waardoor je last krijgt van:
- Kortademigheid,
- Hyperventilatie, moeite met diep ademhalen, onregelmatige ademhaling.
4. Symptomen geassocieerd met ontsteking
De nervus vagus helpt ontstekingen in het lichaam te verminderen. Disfunctie kan leiden tot een overmatige ontstekingsreactie. Dat voel je als:
- Gewrichtspijn,
- Chronische vermoeidheid,
- Verhoogde vatbaarheid voor infecties.
5. Slik- en stemproblemen
De nervus vagus stuurt bepaalde spieren in de keel aan. Beschadiging van de nervus vagus kan leiden tot:
- Moeite met slikken (dysfagie),
- Een hese stem of stemveranderingen,
- Een gevoel van een knoop in de keel.
6. Geestelijke gezondheidsproblemen
De nervus vagus is gelinkt aan het mentaal welzijn. Disfunctie kan zich uiten als:
- Gevoelens van angst,
- Depressie,
- Moeite om met stress om te gaan,
- Chronische stemmingsproblemen of -stoornissen.
Lees ook: Hartcoherentie: ademhalingstechniek tegen hyperventilatie, angst en stress
Diagnose van probleem met nervus vagus
Het diagnosticeren van een storing van de nervus vagus kan moeilijk zijn vanwege de verscheidenheid aan symptomen. Een arts kan de diagnose stellen aan de hand van:
- Klinisch onderzoek: De arts beoordeelt de symptomen en medische voorgeschiedenis van de patiënt.
- Hartfunctietests: Een elektrocardiogram (ECG) kan afwijkingen in het hartritme aantonen, die een aanwijzing zijn voor de gezondheid van de nervus vagus.
- Beoordeling van de spijsverteringsfunctie: Er kan een endoscopie of scintigrafie worden uitgevoerd om gastroparese (problemen met de maaglediging) vast te stellen.
- Neurologisch onderzoek: Er kunnen onderzoeken worden gedaan om reflexen en de zenuwfunctie te testen.
Lees ook: Disfunctioneel ademen: wat zijn de symptomen van verkeerd ademen?
Welke behandelingen zijn er voor nervus vagus disfunctie?
© Getty Images
De behandeling van nervus vagus disfunctie hangt af van de onderliggende oorzaak en de symptomen. Opties zijn onder andere:
- Oefeningen om de werking van de nervus vagus te stimuleren: diepe ademhalingsoefeningen, meditatie en yoga kunnen helpen om het parasympathische systeem te activeren en de effecten van stress op de nervus vagus te verlichten. Zingen kan ook helpen om hem te versterken. De trillingen stimuleren de delen van de nervus vagus achter in je keel.
- Zorg voor je levensstijl: een goede slaaproutine, elke week 150 minuten matig tot intensief bewegen en gezond eten helpen om de nervus vagus te versterken. Het eten van voedingsmiddelen die rijk zijn aan omega-3 vetzuren, antioxidanten en vezels helpen de zenuwfunctie te ondersteunen, maar ook rust en herstel zijn essentieel.
- Medicatie om gastroparese te verlichten: prokinetica, zoals metoclopramide, worden vaak gebruikt om de gastro-intestinale motiliteit te verbeteren bij vertraagde maaglediging.
- Bètablokkers: deze worden vaak voorgeschreven om de hartslag te reguleren en overmatige activiteit van het sympathische systeem te verminderen.
- Vaguszenuwstimulatie (VNS): dit is een apparaat dat de nervus vagus stimuleert om zijn activiteit te moduleren. Deze optie wordt vooral gebruikt voor refractaire epilepsie en soms voor therapieresistente depressie.
Lees ook: Stimulatie nervus vagus: welke oefeningen kan je doen?
Bronnen:
https://health.qld.gov.au
https://health.qld.gov.au
auteur:
Olivia Regout,
gezondheidsjournalist
