Gerelateerde artikels
RSV: symptomen, behandeling en risico's van bronchiolitis
In dit artikel
RSV: symptomen, behandeling en risico's van bronchiolitis
dossier
Respiratoir syncytieel virus (RSV) is de meest voorkomende oorzaak van luchtweginfecties bij jonge kinderen. De infectie kan echter op elke leeftijd optreden. Bij kinderen en volwassenen zijn de symptomen van RSV die van een verkoudheid. Bij baby's is er een risico op progressie naar bronchiolitis, met ziekenhuisopname in 2% van de gevallen.
Het RSV-virus is sterk seizoensgebonden. Het komt vooral voor tijdens de wintermaanden, van oktober tot maart. Tegenwoordig zijn er zeer effectieve preventieve behandelingen om baby's te beschermen tijdens risicoperioden.
Lees ook: Bronchiolitis: virale infectie van de onderste luchtwegen
RSV is zeer besmettelijk
RSV is zeer besmettelijk. Het komt het lichaam binnen via de neus, ogen of mond. Het wordt overgedragen :
- door de lucht via speekseldruppeltjes die worden uitgestoten bij hoesten of niezen,
- door direct contact met een geïnfecteerde persoon (bv. handen, mond)
- indirect contact via voorwerpen die worden aangeraakt.
In geschikte omgevingen kan RSV enkele uren overleven. Dit geldt vooral voor besloten, oververhitte ruimtes.
RSV aanwezig in neusdruppels overleeft op vaste oppervlakken bij kamertemperatuur gedurende enkele uren. Op weefsels sterft het virus na 2 uur. Op de huid wordt het virus sneller vernietigd (meestal na 20-30 minuten).
Na contact met RSV is de incubatietijd 2 tot 8 dagen.
Symptomen RSV
In het begin lijkt een RSV-infectie op een verkoudheid, met een verstopte neus en slijmproductie, piepende ademhaling, hoestbuien, niesbuien en soms matige koorts. Deze symptomen verdwijnen na een paar dagen.
De infectie kan zich uitbreiden naar de lagere luchtwegen en zich ontwikkelen tot bronchiolitis of longontsteking. Het is niet ongewoon dat RSV een oorontsteking veroorzaakt.
Lees ook: Oorpijn bij kinderen: acute middenoorontsteking (otitis media)
Bronchiolitis bij baby's
De luchtwegen, die erg dun zijn, kunnen gemakkelijk verstopt of verstopt raken als gevolg van verdikking van de slijmvliezen. Alle baby's kunnen er last van hebben, maar te vroeg geboren baby's en baby's die kort na de geboorte ademhalingsproblemen hebben gekregen, zijn het kwetsbaarst. Als de luchtwegen geblokkeerd zijn, circuleert de ingeademde lucht moeizaam naar en door de longen:
- Ademhalingssymptomen: een hakkelende hoest, snelle, schokkerige ademhaling, ribben die ingraven door de ademhalingsinspanning, verwijde neusgaten, kortademigheid, piepende ademhaling bij het uitademen en, in sommige gevallen, ademnood.
- Andere symptomen zijn gebrek aan eetlust, het kind wil niet drinken (pas op voor het risico op uitdroging), cyanose (blauwe verkleuring) van de lippen en vingernagels, apneu (adempauzes), enz.
In de meeste gevallen duren de symptomen van bronchiolitis 8 tot 10 dagen. In andere gevallen is een ziekenhuisopname nodig.
Lees ook: Bronchiolitis: virale infectie van de onderste luchtwegen
Longontsteking bij volwassenen
Op volwassen leeftijd blijven de symptomen meestal beperkt tot een infectie van de bovenste luchtwegen. Bij mensen met longproblemen (COPD, astma), hart- en vaatproblemen of immuundeficiëntie kan een gewone verkoudheid zich echter ontwikkelen tot een longontsteking. Bij ouderen kunnen ademhalingscomplicaties veroorzaakt door RSV ook ernstig zijn.
Lees ook: Longontsteking of pneumonie: symptomen en behandeling
Risicofactoren voor ernstige RSV-infectie
© Getty Images
Een eerste infectie beschermt niet tegen een volgende infectie. Je kunt dus meerdere keren per jaar besmet raken. Deze herinfecties hebben meestal een milder verloop dan de eerste infectie. Toch is het risico op complicaties nooit uit te sluiten.
Verhoogd risico op ernstige progressie bij baby's
- Kinderen jonger dan twee jaar met een chronische longziekte of neuromusculaire aandoeningen van de ademhalingsspieren.
- Kinderen jonger dan twee jaar met aangeboren hartafwijkingen.
- Kinderen met een verzwakte cellulaire immuniteit, zoals in het geval van AIDS of acute lymfocytaire leukemie.
- Te vroeg geboren baby's.
Verhoogd risico op ademnood (apneu)
- Zuigelingen jonger dan twee maanden.
- Zuigelingen met een voorgeschiedenis van apneu.
- Te vroeg geboren baby's.
Verhoogd risico op ernstige longontsteking bij volwassenen
- Volwassenen met een verzwakt immuunsysteem,
- die lijden aan een longprobleem of hart- en vaatziekte,
- die een verzwakt immuunsysteem hebben
- vooral als ze ouder zijn dan 60.
Lees ook: Prematuur geboren baby
Vermijd verspreiding van het virus
- Gebruik wegwerptissues.
- Maak speelgoed van kleine kinderen regelmatig schoon met een ontsmettingsmiddel.
- Was je handen zoveel mogelijk voordat je voor een kind zorgt.
- Vermijd indien mogelijk contact met andere zieke kinderen en houd mensen met een verkoudheid uit de buurt van je kind.
- Vermijd plaatsen waar gerookt wordt en rook zelf niet.
- Neem je kind tijdens het RSV-seizoen niet mee naar drukke openbare gelegenheden.
Behandeling RSV
Er bestaat geen geneesmiddel dat RSV-infectie kan genezen. Secundaire bacteriële infecties zijn zeldzaam, dus antibiotica zijn over het algemeen niet geïndiceerd. De behandeling is daarom puur symptomatisch totdat het lichaam zelf de infectie heeft overwonnen door antilichamen aan te maken. Dit duurt ongeveer 10 dagen.
Ouders moeten goed letten op ademhalingssymptomen die kunnen wijzen op een verergering van de ziekte, en zeer alert zijn op het risico van uitdroging.
De arts kan het gebruik van een aerosol met bronchusverwijdende medicijnen aanbevelen. De neus van het kind wordt regelmatig schoongemaakt met een zoutoplossing. In sommige gevallen kan fysiotherapie helpen om het slijm te verwijderen.
Als de toestand van het kind verslechtert, kan opname in het ziekenhuis nodig zijn. Ademhalingsmoeilijkheden, aanzienlijk gewichtsverlies en uitdroging zijn allemaal situaties die gespecialiseerde zorg vereisen (zuurstofvoorziening, geassisteerde voeding en hydratatie, soms toediening van antivirale middelen, enz.)
Vaccin tegen RSV
Door de moeder tijdens de zwangerschap te vaccineren en/of monoklonale antilichamen toe te dienen tijdens het RSV-seizoen, is het mogelijk om baby's tegen RSV te beschermen. In principe is slechts één van deze twee opties nodig. Beide beschermen de baby ongeveer 5 maanden.
Vaccinatie voor zwangere vrouwen om de baby te beschermen
Beval je tijdens het RSV-seizoen? Je kunt je baby beschermen tegen het virus door je te laten vaccineren tussen de 28e en 36e week van je zwangerschap. Je maakt dan antistoffen aan tegen het virus, die voor de geboorte via de placenta aan je baby worden doorgegeven.
Sinds 1 januari 2025 wordt het vaccin (Abrysvo®) tijdens de zwangerschap vergoed.
Monoklonale antilichamen
Als de moeder niet gevaccineerd is tijdens de zwangerschap, kan directe toediening van monoklonale antilichamen aan de zuigeling beschermen tegen RSV. Sinds oktober 2024 wordt Beyfortus® vóór het RSV-seizoen in één enkele dosis geïnjecteerd. Het geneesmiddel biedt bescherming gedurende ten minste 5 maanden en wordt vergoed door het INAMI. Antilichamen kunnen vóór en tijdens het RSV-seizoen worden toegediend in de kraamkliniek. Een inhaaldosis kan worden aangevraagd bij de behandelend arts.
Deze preventieve maatregelen zijn aanbevolen voor alle baby's jonger dan één jaar die hun eerste RSV-seizoen ingaan. En voor kinderen tussen 1 en 2 jaar tijdens hun tweede RSV-seizoen als er risicofactoren zijn voor ernstige infecties.
Lees ook: Hoe gebruik je een aerosol of puffer bij je baby?
Lees ook: Hoe moet je het neusje van een baby spoelen met fysiologisch water?
Bronnen:
https://www.laatjevaccineren.be
https://www.sciensano.be
https://lci.rivm.nl
https://www.kindengezin.be
https://www.one.be
