Dyspepsie: een opgeblazen gevoel van de maag

dossier

Je eten blijft op de maag liggen, het voelt zwaar aan, je hebt braakneigingen en moet vaak boeren. Je kan ook last hebben van zure oprispingen (reflux). Het kan gaan om een gewone indigestie omdat je te veel of te zwaar hebt gegeten. Maar als het geregeld voorkomt, lijd je misschien aan dyspepsie. 

Lees ook: Dyspepsie: wanneer gevaarlijk?

Wat is dyspepsie?

Dyspepsie is een verzamelnaam voor herhaalde of aanhoudende klachten van pijn en ongemakken in de bovenbuik, een gevoel van vroegtijdige verzadiging, een opgeblazen gevoel, winderigheid, oprispingen en braakneigingen. Het komt vaker voor bij volwassen mannen en kan verergeren door stress, overgewicht, roken en slechte eetgewoonten.

Meestal gaat het om een eerder vervelende dan ernstige aandoening. Maar als je na je veertigste dat soort klachten krijgt, als de dyspepsie meer dan een paar weken aanhoudt, gepaard gaat met gewichtsverlies of andere ongebruikelijke symptomen, moet je op veilig spelen en een arts raadplegen. Het zou ook om een maagzweer of maagkanker kunnen gaan.

Lees ook: 10 mogelijke oorzaken van een opgeblazen buik

Symptomen

Typische klachten bij dyspepsie zijn:

• opgezet of ongemakkelijk gevoel
• pijn in de bovenbuik of de borst, die vaak erger wordt door eten
• boeren
• hoorbaar gerommel in de darmen, winderigheid
• vieze smaak en slechte adem
• weinig kunnen eten
• brandend gevoel in de maag
• soms zure oprispingen na inspanning, bij bukken of liggen
• soms misselijkheid en braakneigingen
  
  

Lees ook: Aanhoudende misselijkheid: oorzaken en wat te doen?

Oorzaken

Dyspepsie kan veel oorzaken hebben. In ongeveer de helft van de gevallen kan men een precieze oorzaak aanwijzen. Dan spreekt men van organische dyspepsie. Veel voorkomende oorzaken van organische dyspepsie zijn:

• oprisping van maagzuur (reflux)
• ontsteking van het maagslijmvlies (gastritis)
• maagzweer
• ontsteking van de twaalfvingerige darm
• maagkanker
• ontsteking van de galblaas (cholecystitis)
• lactose-intolerantie (onvermogen om melk en zuivelproducten te verteren)
• stoornissen van de darmbewegingen (bijvoorbeeld prikkelbare darmsyndroom).

Wanneer geen organische afwijking of duidelijke oorzaak wordt gevonden, spreekt men van functionele dyspepsie, ook idiopathische of niet-ulcereuze dyspepsie genoemd. Dikwijls is er dan sprake van een vertraagde lediging van de maag (gastroparese). Binnen anderhalf uur na een maaltijd is normaal gezien meer dan de helft van de maag leeg. Maar bij sommige mensen duurt het langer. Het kan ook gaan om een overgevoelige maag: wanneer men iets eten, voelt men maag al snel vol aan, hoewel er eigenlijk nog plaats zat is. Sommige mensen hebben namelijk een minder rekbare maag.

Lees ook: Leuvense onderzoekers ontdekken oorzaak van veel onverklaarde maagklachten

Bevorderende factoren

Sommige zaken kunnen dyspepsie in de hand werken, zoals:

• stress
• overgewicht
• roken
• bepaalde voedingswaren of eetgewoonten (zoals overmatig alcoholgebruik, vet eten, rauwkost...)
• sterke koffie
• het begin van een zwangerschap
• geneesmiddelen, bijvoorbeeld ijzerpillen, oudere types van antidepressiva, sommige kalmeermiddelen, kalktabletten, antibiotica, aspirine en niet-steroïdale ontstekingsremmers.
  
  

Lees ook: Welke medicijnen zijn verborgen dikmakers?

Behandeling

De behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Gespecialiseerd onderzoek met ondermeer een gastroscopie is altijd aangewezen bij dyspepsie die gepaard gaat met volgende alarmsignalen: onverklaarbaar gewichtsverlies, slikstoornissen (dysfagie), herhaaldelijk braken, maagpijn met een duidelijk voelbare abdominale massa, tekenen van een maagbloeding of een tekort aan ijzer. Ook bij patiënten vanaf 50-55 jaar met een plots optredende dyspepsie of met langdurige dyspepsieklachten, is het zinvol om verder onderzoek te verrichten. Tijdens de gastroscopie kan de arts eventueel een biopsie doen, om te testen op de aanwezigheid van Helicobacter pylori, de bacterie die maagzweren kan veroorzaken.

Ook een bloedonderzoek, lactose- en glutenintolerantietests en eventueel een echografie kunnen duidelijkheid brengen. 

Lees ook: Zo kan je zelf de kans op reflux tegengaan

Medicatie

Geneesmiddelen die de motoriek van de maag stimuleren en de maaglediging verbeteren, zoals domperidone (Motilium) en metoclopramide (Primperan), kunnen klachten tijdelijk verminderen, maar een blijvende oplossing voor het probleem zijn ze niet. Een tijdelijke kuur met antacida, geneesmiddelen die het maagzuur neutraliseren, kan wel helpen. Indien niet, of wanneer de klachten ernstig zijn en zeker wanneer de dyspepsie gepaard gaat met reflux (zure oprispingen) wordt een tijdelijke behandeling met maagzuurremmers voorgesteld. Zodra de klachten verbeteren, wordt de behandeling afgebouwd of stopgezet. Bij terugkerende klachten kan de behandeling herhaald worden (altijd voor enkele weken aaneengesloten).

Lees ook: Wat eten en drinken voor een betere spijsvertering?

Bronnen:
https://www.gezondheidenwetenschap.be
https://www.thuisarts.nl
https://www.gezondheidsnet.nl