Het vaccin tegen tekenencefalitis (TBE), wanneer nodig?
In dit artikel
Het vaccin tegen tekenencefalitis (TBE), wanneer nodig?
dossier
Tekenbeten zijn meestal ongevaarlijk, maar kunnen in sommige gevallen ziektes veroorzaken, zoals tekenencefalitis. Dat is een hersen(vlies)ontsteking die gewoonlijk enkel tot milde klachten leidt, maar in zeldzame gevallen levensgevaarlijk kan zijn. In België komt de ziekte bijna niet voor, maar voor het afreizen naar bepaalde gebieden is het aangeraden om je te vaccineren tegen tekenencefalitis.
Wanneer teken besmet zijn met bepaalde bacteriën en
virussen, kunnen ze met hun beten
infecties overdragen. De meest voorkomende aandoening door
tekenbeten is de
ziekte van Lyme. Maar teken kunnen je ook besmetten met het tekenencefalitisvirus, ook wel het ‘tick-borne encephalitis’ virus (TBE-virus) genoemd. Dat kan een
hersen(vlies)ontsteking veroorzaken.
Lees ook: Meningitis of hersenvliesontsteking: twee soorten
Griepachtige symptomen
Doorgaans zorgt TBE gelukkig voor geen of slechts milde klachten, die erg op griepverschijnselen lijken. Mensen krijgen dan bijvoorbeeld last van lichte koorts, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn, misselijkheid en vermoeidheid.
Bij sommige patiënten gaat de ziekte daarna echter een tweede, meer gevaarlijke fase in, waarbij het centrale zenuwstelsel aangetast wordt. De symptomen zijn dan een stuk ernstiger, bijvoorbeeld hoge koorts, zware hoofdpijn, verminderd bewustzijn, geheugenverlies en verlammingen. Een opname in het ziekenhuis kan dan nodig zijn. Ongeveer 1 à 2% van deze patiënten sterft aan de aandoening.
Lees ook: Tekenbeet: hoe een teek verwijderen?
Vaccin tegen tekenencefalitis
Er bestaat geen specifieke behandeling tegen tekenencefalitis, maar gelukkig wel een vaccin om je er tegen te beschermen, FSME-IMMUN genaamd. Voor kinderen jonger dan 16 jaar is er het FSME-IMMUN junior-vaccin, dat een lagere dosis bevat. Je kunt hiervoor bij je huisarts terecht.
Vaccinatie is in ons land enkel noodzakelijk als je naar een gebied reist waar de ziekte voorkomt. Want hoewel er enkele gevallen van besmettingen van Belgen gekend zijn, hadden deze mensen de ziekte altijd in het buitenland opgelopen. Het TBE-virus is vooral aanwezig in bosrijke gebieden in Centraal-, Oost- en Noord-Europa. Ook in Azië komt het voor. Vaccinatie wordt aanbevolen voor reizigers die tijdens het tekenseizoen (voorjaar, zomer en herfst) naar dergelijke risicozones reizen en er in beboste streken aan buitenactiviteiten willen doen, zoals wandelen, kamperen en rondtrekken.
Drie inspuitingen
Voor de basisvaccinatie zal je in totaal drie inspuitingen krijgen, waarvan twee vooraleer je vertrekt. De tweede dosis volgt een à drie maanden na de eerste, dus je start de vaccinatie best ruim voor je vertrek. In geval van tijdsgebrek, is er wel een versneld schema mogelijk. De derde inspuiting gebeurt vijf maanden tot een jaar na de tweede dosis, waarna je minstens drie jaar beschermd bent tegen de aandoening.
Lees ook: Waarop moet je letten na een tekenbeet?
Tekenencefalitis voorkomen
Naast de vaccinatie, zijn er nog andere manieren om het risico op tekenencefalitis – en tekenbeten in het algemeen – te beperken. Zo kun je bij een verblijf in risicozones best beschermende kleding met lange mouwen en lange broeken dragen, op de wandelpaden blijven en insectenwerende middelen aanbrengen op blootgestelde huid. Voor de zekerheid is het ook een goed idee om in deze gebieden geen ongepasteuriseerde zuivelproducten te eten en drinken. Want schapen, geiten en koeien kunnen ook besmet raken en het virus doorgeven via hun melk.
Om reizigers bewust te maken van mogelijke gezondheidsrisico’s betreffende hun bestemming, ontwikkelde het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) een handige website en app: Wanda.
Lees ook: Tekenbeet: welke symptomen kunnen wijzen op de ziekte van Lyme?
Laatst bijgewerkt: juni 2023
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
