Hoe kan je een verkoudheid voorkomen?
nieuws
Verkoudheden vermijden is moeilijk. De virussen die een verkoudheid kunnen veroorzaken, zijn namelijk erg besmettelijk. Even niezen of iemand de hand schudden is al genoeg om het virus door te geven. Je kan ook meerdere verkoudheden na elkaar krijgen omdat er meerdere verkoudheidsvirussen bestaan. Volwassenen krijgen gemiddeld 2 tot 5 verkoudheden per jaar, kinderen wel 6 tot 10 keer per jaar.
Een goede lichamelijke weerstand en een goede conditie kunnen de klachten wel verminderen en de ziekteduur inkorten.
Stop met roken
Onze luchtwegen zijn bekleed met trilhaartjes die voortdurend slijmen naar boven werken en zo een natuurlijke barrière vormen tegen ziektekiemen. Bij rokers werken die trilhaartjes minder goed, zodat ook hun afweer lager is. Daardoor krijgen ze gemakkelijker een infectie aan de bovenste luchtwegen en is die vaak ook erger.
Meeroken is daarbij net zo slecht als zelf roken. Vermijd dus rokerige ruimtes.
Beweeg voldoende
Er zijn heel wat onderzoeken uitgevoerd die aantonen dat mensen die regelmatig (bijvoorbeeld dagelijks 30-40 minuten) matig-intensieve lichaamsbeweging (bv. wandelen, fietsen, zwemmen...) doen, minder ziek zijn dan mensen die een zittend leven leiden. Mensen die geregeld sport doen, zouden ook minder erg en minder lang ziek zijn wanneer ze dan toch een verkoudheid krijgen. Sport zou namelijk de afweer versterken.
Anderzijds is te veel sport niet goed. Na zware intense inspanningen zou het risico op een verkoudheid liefst 5 maal hoger liggen.
Kom geregeld buiten
Even naar buiten kan wonderen doen. Van een beetje daglicht knapt iedereen op. Je krijgt geen verkoudheid door in de tocht te staan, buiten te lopen zonder jas of door een nat pak in een regenbui. Een beginnende verkoudheid zal er ook niet erger door worden. Mogelijk zijn de slijmvliezen in neus en keel bij koude wel gevoeliger voor een infectie. Het dragen van een sjaal voor neus en mond zou mogelijk kunnen helpen om een verkoudheid te voorkomen.
Slaap voldoende
Uit onderzoek blijkt dat mensen die relatief weinig slapen meer kans maken om verkouden te worden. Volwassenen hebben genoeg met zeven à acht uur slaap per nacht. De kansen om ziek te worden nemen toe als je nachtrust minder dan vijf à zes uur bedraagt.
Probeer stress te vermijden
Stress, zowel fysieke als mentale stress, vermindert je afweersysteem.
Was je handen goed en regelmatig
Een goede handhygiëne is cruciaal om de kans op verkoudheden te verkleinen. De meeste virussen verspreiden zich via hand-op-handcontact. Was ze na een toiletbezoek, als je terugkomt van het werk, na het pendelen en voor het eten. Gebruik gewone zeep, antibacteriële zeep is absoluut niet nodig en kan zelfs schadelijk zijn. Neem de tijd om je handen in te zepen en al het water er zorgvuldig af te spoelen.
Als er geen zeep en water is, is handalcohol een goed alternatief om handen die niet zichtbaar of niet voelbaar vuil zijn, te reinigen. Je kan daarvoor reinigende doekjes met alcohol of een vloeibare ontsmettingsgel of handalcohol gebruiken.
Antibacteriële gels doen wel iets, maar dragen niet enorm bij tot een goede handhygiëne.
Ventileer je huis, kantoor en klaslokaal goed
Onderzoek heeft aangetoond dat virussen makkelijker worden doorgegeven in gesloten, warme ruimtes. In ruimtes waar veel luchtcirculatie en ventilatie is, worden de ziektekiemen makkelijker naar buiten gezogen.
Bovendien droogt warme droge lucht van een verwarmingssysteem de slijmvliezen sneller uit. Zorg dus voor een goede ventilatie en maak eventueel gebruik van een luchtbevochtiger.
Zinksupplementen
Uit een overzicht van de beschikbare onderzoeken blijkt dat de preventieve dagelijkse inname van zinktabletten of -siroop gedurende 5 à 6 maanden een verkoudheid kunnen voorkomen. Mensen die preventief zink innemen hebben minder verkoudheden en zijn minder vaak afwezig op het werk of de school. Uit onderzoek blijkt ook dat mensen die binnen de 24 uren na de eerste symptomen van een verkoudheid een zinktablet nemen en dit gedurende minstens 5 dagen, minder erge klachten hebben en gemiddeld 1 à 2 dagen minder lang ziek zijn.
Vitaminesupplementen
Heb je een gevarieerd en dus gezond eetpatroon, dan krijg je dagelijks voldoende vitaminen binnen.
• Vitamine C supplementen gebruiken heeft weinig zin om een verkoudheid te voorkomen. Tenzij bij zeer intense fysieke inspanningen, zoals een marathon of een week skiën.
• Mensen die vitamine D supplementen nemen, hebben niet minder verkoudheden en die verkoudheden zijn ook niet minder erg dan mensen die geen vitamine D supplementen slikken. Dat geldt zowel bij kinderen als bij volwassenen.
Waarschijnlijk zijn vitamine D supplementen wél nuttig om een verkoudheid (en andere infecties) te voorkomen bij mensen met een tekort aan vitamine D. Een tekort aan vitamine D komt veel voor bij kinderen, ouderen, zwangere vrouwen en personen die kleding dragen die het hele lichaam bedekken. Ook in de winter kunnen sommige mensen een tekort hebben aan vitamine D.
Probiotica
Enkele onderzoeken zowel bij kinderen als volwassenen tonen aan dat mensen die gedurende meerdere maanden dagelijks een drankje krijgen met probiotica (Lactobacillus casei en/of Bifidobacterium) iets minder bovenste luchtweginfecties kregen dan mensen die een placebo kregen. In geval van een luchtweginfectie zouden de symptomen ook iets milder zijn. Het gaat echter om slechts enkele, vrij beperkte onderzoeken. Momenteel kan hierover dan ook geen gefundeerde uitspraak worden gedaan.
Kruidenmiddelen
Er bestaat weinig overtuigend wetenschappelijk bewijs over het effect van kruidenpreparaten zoals Echinacea, vlierbessen, gember… Sommige hebben mogelijk een beperkt effect.
• Over het effect van Zonnehoed of Echinacea om een verkoudheid te voorkomen of sneller te genezen bestaat grote onenigheid: sommige onderzoeken suggereren een positief effect, andere studies vinden helemaal geen effect.
Volgens het Comité voor Kruidengeneesmiddelen (HMPC) van het Europese Geneesmiddelenagentschap EMA kunnen geneesmiddelen met Echinacea purpurea die via de mond moeten worden ingenomen, kortdurend (5 à 10 dagen) worden gebruikt voor de preventie en behandeling van verkoudheden.
• Extracten of siroop van vlierbessen worden vaak aangeprezen bij een verkoudheid. Ze bevatten namelijk verschillende bio-actieve stoffen zoals vitamine C en vooral flavonoïden en anthocyaninen die de natuurlijke afweer zouden stimuleren en een gunstig effect zouden hebben bij een verkoudheid, onder meer door de zwelling van slijmvliezen te verminderen. Hiervoor bestaat echter nauwelijks wetenschappelijk onderzoek.
• Ginseng (zowel Chinese ginseng, Panax ginseng, Amerikaanse ginseng, Panax quinquefolium, als Siberische ginseng, Eleutherococcus senticosus) wordt vaak aangeprezen tegen verkoudheden en andere luchtweginfecties. Op basis van het beschikbare onderzoek kan niet besloten worden dat ginseng een positief effect heeft, maar het kan evenmin volledig uitgesloten worden.
• Misschien helpt look om een verkoudheid te voorkomen, besluit een literatuuronderzoek van het wetenschappelijke kennisnetwerk Cochrane Library. Maar de bewijzen zijn zeer zwak. Uiteindelijk werd slechts één studie gevonden die min of meer voldeed aan de nodige kwaliteitscriteria. Daaruit bleek dat mensen die gedurende drie maanden dagelijks een supplement met look slikten (met 180 mg allicin), iets minder verkoudheden kregen dan mensen die geen look aten. De looktabletten hadden geen invloed op de ernst of de duur van een verkoudheid.
Laatst bijgewerkt: november 2020
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
