Risico’s van valproaat tijdens zwangerschap onvoldoende bekend

Valproaat is een geneesmiddel dat wordt gebruikt voor de behandeling van epilepsie en bipolaire stoornissen. Het wordt ook voorgeschreven om migraine te voorkomen, hoewel dit in België geen goedgekeurde indicatie is.

Bij gebruik tijdens de zwangerschap verhoogt valproaat aanzienlijk het risico op misvormingen en ontwikkelingsstoornissen bij het ongeboren kind. Het gebruik van valproaat tijdens de zwangerschap moet dus worden vermeden, tenzij er geen geschikte alternatieve behandeling is.

Nog altijd zijn heel wat vrouwen hiervan niet op de hoogte. Dat blijkt uit een enquête van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG). Iets meer dan een kwart van de vrouwen die deelnamen aan deze enquête, bleek echter niet op de hoogte van deze ontwikkelingsrisico’s. Bovendien gebruikten heel wat vrouwen ook valproaat tegen migraine, terwijl daarvoor veilige alternatieven bestaan.

Driekwart van de respondenten die op de hoogte waren van de risico's van valproaat voor het ongeboren kind, noemde minstens één gezondheidszorgbeoefenaar, namelijk arts of apotheker, als informatiebron. Neurologen (47 %) en huisartsen (33 %) zijn de meest geciteerde gezondheidszorgbeoefenaars , terwijl apothekers door 16 % van de respondenten werden genoemd. 11,5 % van de respondenten was echter enkel via de media op de hoogte. Dit aandeel ligt beduidend hoger bij vrouwen tussen 40 en 49 jaar (15 %).

33 % van de patiëntes gaf aan over anticonceptie te hebben gesproken met hun arts of apotheker, en 38 % de risico's voor het ongeboren kind te hebben besproken. Het risico verbonden aan een abrupte stopzetting van de valproaatbehandeling werd met 80 % van de patiëntes besproken.

In 2018 formuleerde het Europese Geneesmiddelenagentschap (EMA) nieuwe aanbevelingen om het gebruik van valproaat tijdens de zwangerschap zoveel mogelijk te vermijden. Zo staat er sinds april 2018 een pictogram op de verpakking van geneesmiddelen met valproaat, dat wijst op de risico’s van het product. De resultaten van deze enquête bewijzen dat een blijvende bewustmaking heel belangrijk is.