Tien zaken die je moet weten over hepatitis C

Hepatitis C of HCV is een ontsteking van de lever, veroorzaakt door het hepatitis C-virus. Hepatitis C is een vaak voorkomende ziekte. In België wordt het aantal besmette personen op 64.000 geschat. 

Het hepatitis C-virus wordt overgedragen door rechtstreeks contact met bloed of door besmette bloedproducten (tot 1992). 

HCV kan ook worden overgedragen van moeder op kind tijdens de zwangerschap, maar dat is vrij zeldzaam (kans kleiner dan 3 procent).

HCV blijft in bloed buiten het lichaam – op kamertemperatuur – infectieus gedurende uren tot enkele dagen, afhankelijk van de omstandigheden. Dus ook opgedroogd bloed kan besmettingsgevaar betekenen.

2. Geen overdracht

• Hepatitis C wordt NIET overgedragen via speeksel, aanrakingen, zoenen of handdrukken, drinken uit hetzelfde glas...

• Hepatitis C wordt niet overgedragen door voedsel of water.

• Hepatitis C is geen seksueel overdraagbare ziekte (SOA), enkel bij bloed-bloedcontact is er gevaar. Voorzichtigheid is geboden bij seks tijdens de menstruatie en ruwe seks. Er is wel een groter risico bij homoseksuele contacten gezien vaker bloederig contact.

• Personen die bloed, bloedproducten (in België voor 1992) of transplantaten ontvingen.

• Dialysepatiënten.

• Personen die drugs gebruiken of gebruikt hebben (intraveneus of snuiven).

• (Para)medisch personeel.

• Personen die medisch verzorgd werden (tandverzorging, acupunctuur, bloedtransfusie...) in landen met een hoog aantal HCV-besmettingen (Zuidoost-Azië, Midden Oosten, Afrika, Zuid-Amerika).

• Personen die tatoeages of piercings lieten zetten of acupunctuur ondergingen in niet-steriele omstandigheden.

• Binnen het gezin kan het virus worden overgedragen door het delen van toiletbenodigdheden: kam, scheermesjes, tandenborstel, nagelknipper, ontharingsmateriaal, enzovoort.

• Vermijd contact met bloed of wondjes van anderen.

• Gebruik enkel steriele naalden, deel geen spuit- of snuifgerei.

• Laat tatoeage of piercing plaatsen bij een erkende en gecontroleerde studio.

• Vermijd vormen van seksueel contact waarbij je in contact komt met bloed. Om elk risico te vermijden, gebruik je bij wisselende contacten en bij anale seks het best altijd een condoom.

• Niet delen van tandenborstel, scheergerei en andere toiletproducten.

5. Er bestaat geen vaccin tegen hepatitis C, wel tegen twee andere vormen van hepatitis, hepatitis A en B. 

Een besmetting met het hepatitis C-virus verloopt meestal onopgemerkt. De symptomen ontstaan vaak pas 10 tot 20 jaar na de infectie. De meeste geïnfecteerde personen voelen zich perfect gezond en vertonen geen enkel symptoom.

Iets meer dan de helft van de ongeveer 30.000 patiënten in België die een chronische hepatitis C doormake, weten niet dat ze met het hepatitis C-virus geïnfecteerd zijn omdat ze geen symptomen vertonen. Daarom wordt hepatitis C wel eens het ‘sluipend virus’ genoemd.

Bij 20 procent van de geïnfecteerde volwassenen verdwijnt het virus binnen de zes maanden spontaan uit het bloed. 

Het enige teken dat ze besmet zijn geweest, is de aanwezigheid van antistoffen tegen het hepatitis C-virus in hun bloed. Als er antistoffen in je bloed zitten, betekent dat niet dat je nu de ziekte hebt – alleen dat je de ziekte ooit gehad hebt.

Een PCR-test kan uitwijzen of je het virus nog hebt. Als het virus tijdens de acute fase wordt ontdekt, kan een antivirale behandeling worden overwogen. Als de infectie niet verdwijnt, begint de chronische fase.

Een genezen infectie betekent niet dat men immuun is voor nieuwe besmettingen.

80 procent van de mensen die besmet zijn met het virus ontwikkelt een chronische hepatitis C. Men spreekt van een chronische hepatitis C als het virus langer dan 6 maanden aanwezig blijft. 

In dit stadium wordt de schade aan de lever soms ernstiger. Ook kan je symptomen van de ziekte zelf krijgen. Mogelijke symptomen van chronische hepatitis C zijn vermoeidheid, concentratieproblemen, zich ziek voelen, gewrichts- en spierpijn, angst en depressie. De meeste mensen vertonen jarenlang geen symptomen en voelen zich niet ziek.

Na meerdere jaren kan de ziekte leiden tot levercirrose en verhoogt ze de kans op leverkanker (HCC of hepatocellulair carcinoom). Bij cirrose wordt normaal weefsel aangetast en vervangen door fibreus weefsel, waardoor belangrijke functies van de lever, zoals vertering en ontgifting, worden verstoord. 

Chronische hepatitis C ontwikkelt zich tot zo’n ernstige aandoening bij 30 procent van de patiënten. De snelheid waarmee de lever achteruitgaat verschilt sterk van mens tot mens en kan niet precies worden voorspeld. Bij sommigen is er weinig verandering na 20 tot zelfs 30 jaar, terwijl anderen in minder dan 10 jaar een cirrose ontwikkelen. Hoe ouder bij infectie, hoe agressiever en sneller het verloop. 

Muyldermans et al;  Acta gastroenterol. belg., 2019, 82, 479-485