Gerelateerde artikels
Wat bepaalt oogkleur? Antwoord ingewikkelder dan gedacht
nieuws
Het is een vraag waar wetenschappers zich al heel lang het hoofd over breken: hoe wordt de kleur van onze ogen bepaald? Nederlandse en Britse onderzoekers bieden nieuwe antwoorden maar die maken de zaak tegelijk weer een stuk ingewikkelder. Ze vonden maar liefst vijftig bijkomende genen die hier een rol in spelen, wat het totaal van betrokken genen op 61 brengt. De inzichten kunnen onder andere nuttig zijn voor de behandeling van oogziektes en voor het oplossen van misdaden.
Waardoor heeft iemand blauwe, bruine, grijze of groene kijkers? Het antwoord ligt besloten in ons DNA, maar de zoektocht naar de precieze oorzaak wordt er niet eenvoudiger op. Heel lang dachten onderzoekers dat er maar een of twee genen aan de basis lagen, tot relatief recente studies bewijs aanleverden dat er minstens elf genen betrokken waren. Nu blijken dat er zelfs minimum 61 te zijn, volgens wetenschappers van het Nederlandse Erasmus Medisch Centrum en de Britse universiteit King’s College London.
Voor hun studie analyseerden de onderzoekers het DNA van bijna 195.000 mensen in Europa en Azië. Ze kenden de oogkleur van die personen en gingen met hoogtechnologische technieken in hun DNA op zoek naar zaken die juist met die kleur ogen iets te maken hebben. Zo konden ze vijftig nieuwe genen identificeren die samenhangen met de oogkleur.
Niet zomaar erfelijk
De ontdekking levert bijkomend bewijs aan dat de oogkleur niet zomaar erfelijk wordt bepaald. Nog altijd fronsen sommigen de wenkbrauwen als twee ouders met blauwe ogen een kind krijgen met bruine ogen, alsof er dan iets niet zou kloppen. Maar nu blijkt dat dat soort wantrouwen misplaatst is, want er zijn nu eenmaal heel veel genen die de oogkleur beïnvloeden.
Behandeling oogziektes
Deze bevindingen kunnen volgens de onderzoekers mogelijk helpen om de behandeling van oogziektes te verbeteren. Want er zijn verschillende aandoeningen waarbij de oogkleur een belangrijke rol speelt, zoals pigmentair glaucoom en oculair albinisme.
Misdaden oplossen
De nieuwe inzichten zouden ook kunnen bijdragen tot het oplossen van misdaden. Door DNA-sporen te analyseren kunnen forensisch onderzoekers nu al met grote zekerheid te weten komen of een dader blauwe of bruine ogen heeft. Die analyse zal met de bijkomende genen waarschijnlijk nog een stuk nauwkeuriger worden. Zo hopen wetenschappers dat ze nu ook intermediaire oogkleuren, verschillend van bruin en blauw, zullen kunnen achterhalen. Dergelijk forensisch onderzoek is in ons land voorlopig wel nog niet toegestaan, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in Nederland.
Lees ook: Refractieve chirurgie: ooglaser en inplantlenzen
auteur:
Andy Furniere,
gezondheidsjournalist
