Doorbraak in osteoporosebehandeling bij de man

nieuws Met een eenvoudige botmeting kan osteoporose worden opgespoord vóór de eerste breuk. Ook bij mannen. Dat blijkt uit onderzoek aan de KU Leuven.

Ook mannen krijgen vaak te kampen met de aandoening, maar bij hen wordt ze nauwelijks opgespoord en behandeld. Daar komt nu hopelijk verandering in, want grootschalig onderzoek toont aan dat botversterkende medicatie, die tot nu toe alleen was getest op vrouwen, ook mannen blijkt te beschermen tegen breuken.
Naarmate we ouder worden, versnelt onze botafbraak en verhoogt de kans op osteoporose, een aandoening waarbij het skelet verzwakt en het risico op breuken toeneemt. “Elk jaar breken in ons land 20.000 mensen een heup, het prototype van een ernstige osteoporotische breuk. Eén op de drie mannen en één op de vijf vrouwen overlijdt binnen het jaar aan de complicaties ervan, vaak in de eerste weken of maanden na de hersteloperatie.

Osteoporose is dus een ernstige, soms gevaarlijke aandoening, die met de vergrijzing van de bevolking alleen maar meer zal voorkomen”, zegt Steven Boonen, diensthoofd Geriatrie UZ Leuven en coördinator van het Centrum voor Metabole Botziekten.

“De inzichten in het ontstaan en de behandelingsmogelijkheden van de ziekte zijn enorm toegenomen, maar dan vooral voor vrouwen met osteoporose. Zij bouwen van nature een minder sterk skelet op dan mannen en hun bot wordt sneller afgebroken door het wegvallen van oestrogenen in de menopauze. Maar dat wil niet zeggen dat het een exclusieve vrouwenziekte is. Ongeveer één op vijf mannen ‘breekt’ ook, zij het gemiddeld tien jaar later dan vrouwen, meestal na hun zeventigste. Bovendien is hun prognose vaak slechter. Zoals gezegd zijn mannen van nature beter beschermd, dus zijn degenen die tóch osteoporose krijgen vaak kwetsbaarder dan vrouwen, en worden de gevolgen van hun breuken versterkt.”

De inwendige structuur van normaal bot, dat opgebouwd is uit bottrabekels (botstaafjes) die in elkaar haken en het bot zijn sterkte geven. De trabekels zijn opgebouwd uit levend weefsel dat voortdurend wordt vernieuwd.
“Toch is de kans dat mannen getest worden of in aanmerking worden genomen voor behandeling kleiner. Artsen zijn er minder alert voor. Ik hoop dat dat verandert na dit onderzoek.” Het gerenommeerde New England Journal of Medicine publiceerde zeer recent de resultaten van deze internationale studie naar de effecten van osteoporosemedicatie bij mannen. Boonen had daarover de leiding.

“Het is de bekroning van een jarenlange onderzoeksinspanning rond verouderen en osteoporose. Bij de man steunt dat onderzoek onder andere op de European Male Ageing Studie (EMAS), een zeer brede studie naar de krachten achter veroudering. Het heeft ons heel veel inzichten gegeven, bijvoorbeeld dat mannen maar hoogst zelden door het equivalent gaan van een menopauze. Voor postmenopauzale vrouwen is er al een waaier aan behandelingsmogelijkheden beschikbaar, maar tot nu wisten we niet of die ook konden worden ingezet bij mannen. We verdeelden mannen bij wie osteoporose was vastgesteld na een breuk of door botmeting in twee groepen. De ene groep werd effectief behandeld met een krachtig bisfosfonaat, een geneesmiddel dat de botafbraak remt. De andere groep kreeg een placebo. De resultaten na twee jaar bewijzen onomstotelijk dat het effect van osteoporosemedicatie bij mannen en vrouwen identiek is.”

“Het is uitermate belangrijk om te behandelen. Sinds vroeger onderzoek weten we dat dat niet alleen nieuwe breuken vermijdt, maar ook de sterfte vermindert. In tegenstelling tot wat veel mensen misschien denken, is het skelet geen dood weefsel, maar een dynamisch orgaan dat zichzelf voortdurend vernieuwt. Bij een gezonde mens is er een evenwicht tussen de afbraak en de aanmaak van het bot. Niet bij osteoporose. Daar moeten we de overmatige botafbraak in toom proberen te houden.”