Op vakantie: welke vaccinaties heb je nodig?

Vaccinaties tegen mazelen, bof, rubella (rodehond), polio, tetanus, difterie, kinkhoest en hepatitis B behoren tot de basisvaccinaties en worden in België (in principe) toegediend aan elk kind. Controleer voor je vertrekt of een herhalingsvaccinatie tegen één van deze ziekten nodig is.

• Hepatitis A: dit type leverziekte wordt veroorzaakt door een virale infectie die de lever aantast en krijg je door opname van besmet voedsel of water. Aan reizigers die tropische of subtropische landen bezoeken, adviseert men stellig om zich tegen deze ziekte te laten vaccineren, ook al reizen ze in hygiënisch goede omstandigheden.

• Gele koorts is een zeer ernstige ziekte die wordt overgedragen door muggen en enkel voorkomt in delen van Afrika en Zuid-Amerika. Vaccinatie is administratief verplicht voor bepaalde landen in tropisch Afrika en Zuid-Amerika en wordt voor je gezondheid sterk aanbevolen voor alle reizen in endemisch gebied. Sommige landen eisen bij het binnenkomen of verlaten van streken waar de ziekte voorkomt een vaccinatiebewijs.

• Vaccinatie ter preventie van hersenvliesontsteking door de meningokokkenbacterie is verplicht voor Mekka-reizigers. Het wordt aanbevolen voor reizigers die langdurig en in nauw contact met de bevolking verblijven in endemisch gebied, met name de Sahel-landen (van eind december tot en met juni) en voor reizigers naar landen waar op dat ogenblik een meningokokkenepidemie woedt.

• Malaria is een parasitaire ziekte die door muggen overgedragen wordt. De ziekte komt voor in heel wat tropische en subtropische landen. Reizigers die naar die landen reizen, doen dus het best aan muggenpreventie en kunnen zich daarnaast ook beschermen door een geneesmiddel in te nemen.

• Rabies (hondsdolheid) is een risico dat nog in vele landen aanwezig is. Een preventieve inenting biedt slechts een beperkte bescherming. Vermijd dus dat je door een dier gebeten of gekrabd wordt, en raak geen dode dieren aan. Loop je toch contact op met een ziek dier, dien dan wondzorg toe (was de wond met zeep en ontsmet ze vervolgens). Zoek ook onmiddellijk medische hulp om beschermende injecties (vaccinatie en zo nodig antistoffen) te laten toedienen.

• Europese tekenencefalitis (Frühsommer-meningoencefalitis) komt vooral voor in bosrijke gebieden vanaf de lente tot in de herfst. Het risico is vooral hoog in Midden-Europa en in Oost-Europa voor trekkers of kampeerders. Zoals de naam het zegt, wordt de ziekte verspreid door teken. Als aanvulling op een preventieve vaccinatie tegen de aandoening adviseert men ook om voorzorgen te nemen tegen tekenbeten.     

• De Japanse encefalitis is een ziekte die aanwezig is in sommige streken van Zuidoost-Azië en die door muggen verspreid wordt. Vaccinatie tegen Japanese encephalitis is aangewezen voor reizigers die minstens 4 weken op het platteland of maanden in de steden in bepaalde delen van Azië verblijven.

• Een vaccinatie tegen cholera is niet vereist en wordt enkel aanbevolen voor hulpverleners tijdens een cholera-epidemie. Bij reizigers is cholera uiterst zeldzaam. Gezondheidsambtenaren vragen in sommige Afrikaanse landen nog steeds een vaccinatiebewijs. In het vaccinatieboekje schrijft men daarom een medische verklaring zodat je administratief in orde bent.

• Buiktyfus, veroorzaakt door de bacterie Salmonella typhi, is een infectie die overgedragen wordt door besmet voedsel of water. Het risico op een besmetting met Salmonella typhi is kleiner dan het risico op hepatitis A. Buiktyfus is behandelbaar met antibiotica. Vaccinatie tegen buiktyfus biedt geen volledige bescherming en adviseert men vooral aan reizigers die reizen naar Zuid- en Zuidoost-Azië gedurende meerdere weken, aan reizigers die reizen in zeer primitieve omstandigheden, of die verblijven bij de lokale bevolking.

Als je op reis gaat naar een risicogebied, raadpleeg dan eerst je arts minstens één maand voor je vertrek. Hij kan je zeggen welke vaccinaties en preventieve behandelingen nodig zijn en welke contra-indicaties van toepassing zijn. Je gezondheidstoestand, het type reis, de bezochte gebieden en de duur van je reis zijn daarbij belangrijke criteria. 

Een aantal vaccinaties kan de huisarts je toedienen, maar sommige worden enkel gegeven in een erkend vaccinatiecentrum (waaronder het vaccin tegen gele koorts). De vaccinatiecentra (of de arts die de inenting heeft toegediend) zullen je vervolgens een internationaal vaccinatiecertificaat afleveren. Je zal dit document moeten voorleggen aan de douane van landen die een vaccinatieverplichting opleggen.