Gebruik van automatische externe defibrillator (AED) bij hartstilstand redt levens

dossier Een Automatische Externe Defibrillator (AED) is een toestel waarmee iedereen het leven kan redden van een persoon getroffen door een hartstilstand. Het toestel geeft alle nodige instructies en beslist zelf of het nodig is om het slachtoffer een elektrische schok te geven, zodat je er absoluut geen medische kennis voor nodig hebt. Toch kan het goed zijn om een cursus te volgen, want mensen blijken vaak nog terughoudend om de toestellen te gebruiken.

Lees ook: Hartinfarct en hartstilstand (Acuut coronair lijden)

In ons land krijgen naar schatting ieder jaar tussen de 10.000 en 15.000 mensen een plotse hartstilstand, ongeveer 30 per dag. Meestal is dat het gevolg van een levensgevaarlijke hartritmestoornis (ventrikelfibrillatie) waarbij het hart niet echt stil staat, maar de hartkamers snel en chaotisch gaan trillen. Daardoor wordt er geen bloed meer in het lichaam rondgepompt, krijgen de hersenen geen zuurstof meer en verliest het slachtoffer het bewustzijn. Om onherstelbare schade te vermijden, moet het slachtoffer zo snel mogelijk een elektrische schok toegediend krijgen. 

Lees ook: Red een leven: leer reanimeren

Lees ook: Hartinfarct: herken de signalen

Enkel instructies volgen

Omdat een ziekenwagen of MUG vaak niet snel genoeg ter plaatse kan zijn, is de Automatische Externe Defibrillator (AED) ontwikkeld. Dat is een draagbaar apparaat waarmee iedereen zo’n levensreddende elektrische schok kan toedienen en slachtoffers kan reanimeren totdat professionele hulpverleners het overnemen. Het toestel geeft eenvoudige gesproken instructies, die je enkel moet opvolgen.

De meeste apparaten hebben maar één of twee knoppen: één om het aan te zetten en eventueel een tweede om de schok te geven. Na het activeren, zal de AED meteen vragen om de hulpdiensten te alarmeren en de borstkas van het slachtoffer te ontbloten. Dan moet je de twee zelfklevende elektroden van het toestel aanbrengen op de borstkas. Raak vervolgens het lichaam voorlopig niet meer aan, terwijl de AED automatisch het hartritme analyseert. Indien nodig, zal de AED zelf een schok toedienen of je vragen op de desbetreffende knop te drukken. Normaal moet je daarna het slachtoffer hartmassage en beademing geven. Na twee minuten reanimeren zal de AED nagaan of een nieuwe schok moet volgen. Zo moet je doorgaan tot de ziekenwagen of MUG aankomt. 

Lees ook: 1 Belg op 2 durft niet te reageren bij een hartstilstand

Handig overzicht

Op dit ogenblik zijn er in België ongeveer 10.000 automatische externe defibrillatoren, waarvan 70% in privébezit – bijvoorbeeld in bedrijven of sportclubs. Je vindt een handig overzicht van de beschikbare AED’s in je buurt onder meer op www.mijnhartritme.be De toestellen bevinden zich normaal in een groen kastje met een hart en de letters AED erop. 

Lees ook: Leer kinderen reanimeren dan leren hun ouders het ook

Lees ook: Een overzicht van de medische en niet-medische noodnummers