Wat doen tegen een koortslip (herpes labialis)?

nieuws Een koortslip of labiale herpes wordt meestal veroorzaakt door het herpes simplex virus type 1 (HSV). De meeste mensen worden op kleuterleeftijd besmet door dit virus via direct contact (zoenen, knuffelen) of via handen of gebruiksvoorwerpen. Eens men besmet is, blijft het virus levenslang aanwezig in het lichaam. Onder invloed van koorts, zonlicht, koude, menstruatie, stress of vermoeidheid kan het in het lichaam aanwezige virus geactiveerd worden en kunt u een koortslip krijgen.

Koortsblaasjes verschijnen meestal aan de rand van de lippen, maar ze kunnen ook opkomen in de mond, op de kin, de neus, de wangen, het voorhoofd en zelfs op andere lichaamsdelen.

Klachten
• Meestal wordt de uitbraak aangekondigd door jeuk of een tintelend of branderig gevoel ter hoogte van de lippen;

• één tot twee dagen later verschijnt er een rode vlek, die snel bedekt wordt met kleine blaasjes met vocht:
- de blaasjes veroorzaken jeuk, een branderig gevoel en pijn;
- vervolgens barsten ze open, waardoor er kleine zweertjes ontstaan;
- de zweertjes drogen uit en krijgen een korstje, dat uiteindelijk verdwijnt zonder littekens na te laten.

• Koortsblaasjes komen vooral voor rond de mond.

• De blaasjes kunnen branden, jeuken of pijn doen.

• De blaasjes bevatten een helder vocht. Na enkele dagen springen ze open en vormt er zich een korstje.

• Soms is er een ontsteking van het tandvlees en het mondholteslijmvlies of kan je koorts, slikmoeilijkheden of pijn in de keelstreek hebben.

Voorzorgsmaatregelen
Vanaf de eerste tinteling tot aan de open blaasjes bent u besmettelijk en kunt u het virus overdragen. Pas nadat de blaasjes zijn opgedroogd, is het besmettingsgevaar geweken.

• Raak de blaasjes niet met de vinger aan. Zo vermijd u dat het virus zich in de ogen of naar andere plaatsen verspreidt. Bij het opdoen van make-up kan het virus bijvoorbeeld verspreid worden van mond naar ogen. Gebruik liever geen make-up in het besmette gebied.

• Was de handen regelmatig om verspreiding via de vingers te voorkomen. Was uw handen alleszins na elk contact met een koortsblaas en voor u een baby verzorgt.

• Knuffel nooit een baby wanneer u een koortslip hebt en wees voorzichtig in het contact met ernstig zieken.

• Met een koortsblaasje kunt u beter niet zoenen. Ook orale seks is niet aan te bevelen. Het virus dat koortsblaasjes veroorzaakt is namelijk zeer besmettelijk, en kan zich van de mond via de vingers naar andere delen van het lichaam verspreiden. Het virus kan door orale seks verspreid worden naar de schaamstreek en bij de sekspartner genitale zweertjes veroorzaken.

• Gebruik niet dezelfde washandjes en handdoeken, dezelfde toiletartikelen en hetzelfde bestek en glas van een gezinslid dat koortsblaasjes heeft.

• Als u blaasjes krijgt bij zonnig weer, kunt u een lippenzalf met zonnefilter aanbrengen. Duiken de blaasjes op bij extreme kou, moet u de lippen vet houden bij vriesweer.

• In geval van frequente opstoten (bv. 6 of meer per jaar) of bij mensen bij wie de uitlokkende factoren bekend zijn, bv. blootstelling aan sterk UV-licht of een tandheelkundige ingreep kan een kortdurende, preventieve behandeling met een antivirale zalf de frequentie van de aanvallen verminderen en de duur ervan verkorten. Vraag hierover raad aan uw huisarts.

Hoe behandelen?

Er bestaat momenteel geen behandeling die het virus uit het lichaam kan verdrijven.
Een koortslip geneest meestal spontaan in 7 tot 10 dagen en laat geen littekens achter. Een behandeling, zelfs wanneer gestart in een vroeg stadium, heeft slechts een beperkt voordeel. In het beste geval zullen de pijn en de blaasjes één tot twee dagen vroeger verdwijnen. Breng het product alleszins meteen aan zodra u de koortsblaasjes voelt opkomen en doe dit meerdere keren per dag gedurende enkele dagen.

• IJsblokjes kunnen door de koeling de pijn even verminderen, maar het ijs kan de slijmvliezen van de lip beschadigen.

• Het nut van middeltjes op basis van planten of propolis is nooit aangetoond.

• Alcohol heeft geen zin om de blaasjes te laten uitdrogen. Integendeel, alcohol op de beschadigde huid kan de genezing vertragen.

• Een indrogende crème, bijvoorbeeld een vette crème met zinkoxide of zinksulfaat, bevordert mogelijk het indrogen van de blaasjes en helpt tegen de jeuk.

• Wanneer u veel last hebt van de koortsblaasjes kunt u een pijnstillende zalf aanbrengen (bv. lidocaine crème).

• Een antivirale crème (aciclovir, penciclovir) heeft een beperkt effect: het zou de duur van de pijn en de letsels met 1 dag kunnen verkorten. Deze producten zijn zonder voorschrift te koop in de apotheek.

• Bij ernstige opstoten kan uw huisarts antivirale pillen (Aciclovir en valaciclovir) voorschrijven. Die kunnen de duur van de symptomen en van de pijn verminderen, maar het voordeel blijft beperkt tot een paar dagen. De behandeling moet zo vroeg mogelijk worden gestart, d.w.z. van bij de eerste symptomen (pijn, tintelend en branderig gevoel en/of jeuk) en in ieder geval binnen de 24 à 48 uur na het optreden van de letsels.