Vanaf welke leeftijd mag een kind rauw vlees, vis of kaas eten?

dossier

Rauw of ondergekookt voedsel zoals vlees, vis, eieren, melk, kaas en zeevruchten kan besmet zijn met bacteriën die gevaarlijk zijn voor kinderen (Salmonella, E. coli, Listeria). Waarom zijn kinderen zo kwetsbaar voor zo'n voedselvergiftiging, terwijl volwassenen zonder problemen zulke rauwe producten kunnen eten? 

Lees ook: E. coli-infecties: van mild tot ernstig

Lees ook: Hoe lang blijven (bereide) producten goed in de diepvries?

Voedselvergiftiging bij kind

Getty_buikpijn_kind_boos_2023.jpg

© Getty Images

Kinderen zijn erg gevoelig voor vergiftiging. Dit betekent dat ze al ziek kunnen worden bij een lage dosis infectie (d.w.z. een klein aantal bacteriën dat ze binnenkrijgen). Hoe komt dat? 

Hun immuunsysteem is nog in ontwikkeling en is daarom niet in staat om voedselvergiftiging te bestrijden, in tegenstelling tot het immuunsysteem van volwassenen. Kinderen produceren ook minder maagzuur dat schadelijke bacteriën kan doden. Ze lopen daarom meer kans om ziek te worden.
Baby's en jonge kinderen lopen een groter risico op complicaties door uitdroging, omdat ze veel gemakkelijker uitdrogen dan volwassenen.
Een infectie die bij gezonde volwassenen slechts milde symptomen veroorzaakt, kan daarom gevaarlijk zijn bij kinderen. 

Lees ook: Voedselvergiftiging: symptomen en wat moet je doen?

Wat zijn de risico's van het eten van rauw vlees voor kinderen?

Rauw vlees kan - net als rauwe melk, rauwe kaas, rauwe eieren en rauwe vis - besmet zijn met Salmonella-, Escherichia coli- en Listeria-bacteriën. Bij kinderen veroorzaakt vergiftiging door deze ziekteverwekkers meestal diarree en/of braken. Dergelijke symptomen kunnen snel leiden tot uitdroging. In extreme gevallen kan overmatig vochtverlies leiden tot hypovolemische shock (verminderd circulerend bloedvolume) en acuut nierfalen, wat levensbedreigend kan zijn.

Bepaalde stammen van E. coli - enterohemorragische E. coli - veroorzaken een zeldzame maar ernstige complicatie die bekend staat als hemolytisch uremisch syndroom (HUS). Deze complicatie komt voor bij 10% van de kinderen jonger dan 10 jaar. Kinderen tussen 6 maanden en 5 jaar vormen echter de meerderheid van deze gevallen. HUS kan nierfalen en een vermenigvuldiging van kleine stolsels in het bloed veroorzaken, wat kan leiden tot schade aan organen. Het sterftecijfer varieert tussen 3% en 5%, net als onomkeerbare nierschade. In 60% van de gevallen treedt volledig herstel op. Enterohemorragische E. coli is de belangrijkste oorzaak van nierfalen bij kinderen jonger dan 5 jaar.

Lees ook: Listeria: wat zijn de symptomen bij besmetting?

Lees ook: THT en TGT: mag je voedingsmiddelen nog opeten na hun vervaldatum?

Om welke bacteriën gaat het?

In ons land zijn de ziekteverwekkende bacteriën die het vaakst voorkomen bij vergiftiging door rauw voedsel de volgende:

  • Salmonellose: Salmonellabacteriën zijn bestand tegen kou. Ze worden niet vernietigd in de koelkast of vriezer. Ze stoppen echter met vermenigvuldigen onder 9°C, en worden gedood door hitte (koken op 65°C gedurende 5 tot 6 minuten). Vlees (vooral gevogelte), gekookt vlees, eieren, melk en rauwe of onvoldoende gekookte kazen besmet kunnen raken.
  • Listeriose: Listeria monocytogenes zijn resistent tegen kou. Ze blijven zich vermenigvuldigen bij temperaturen van -2°C en kunnen zich dus vermenigvuldigen in voedsel dat in de koelkast wordt bewaard. Ze overleven zelfs in de vriezer, maar worden gedood door warmte. Ongepasteuriseerde zuivelproducten, kazen gemaakt van rauwe melk, ondergekookt of ongekookt vlees, koud vlees, gerookte en rauwe vis, rauwe schelpdieren en gekiemde zaden vormen allemaal een risico. Listeriose is vooral gevaarlijk voor kinderen in de baarmoeder. Het is echter een relatief zeldzame ziekte.
  • Campylobacteriose: bevriezing stopt de groei van Campylobacter en sterft na een week. De bacterie overleeft echter goed tot 0°C en kan temperature naan tot 65°C. Rauw vlees (vooral gevogelte en varkensvlees) en ongepasteuriseerde rauwe melk vormen een risico.
  • Enterohemorragische E. coli-infecties (pathogene stammen van E. coli): deze bacteriën verdragen kou goed, maar worden vernietigd door koken. De voedingsmiddelen in kwestie zijn meestal rauw of ondergaar vlees en zuivelproducten van rauwe melk.

Lees ook: Wat is salmonella en hoe voorkom je besmetting?

Lees ook: Hoe kunt u voedselbesmetting door Campylobacter voorkomen?

Lees ook: Mag je verkleurd vlees opeten?

Rauw voedsel niet aanbevolen voor kinderen jonger dan 5: vlees, melk, kaas, vis...

123-h-vlees-rauw-02-21.jpg
De volgende voedingsmiddelen worden afgeraden voor kinderen jonger dan 5 jaar:

  • rauwe melk en kaas gemaakt van rauwe melk, met uitzondering van geperste gekookte kazen zoals Gruyère of Comté.
  • rauwe eieren: gekookte eieren, gebakken eieren (als de dooier vloeibaar is), bereidingen op basis van rauwe eieren (chocolademousse, mayonaise) 
  • rauw of ondergaar vlees (zeldzaam): vooral gehakt en gehaktproducten die moeten worden doorgekookt.
  • rauwe of gerookte vis
  • rauwe schaaldieren of zeevruchten

Lees ook: Wat zijn de risico's van rauwmelkse melkproducten?

Rauw voedsel dat niet wordt aanbevolen voor kinderen van 6 tot 10 jaar: vlees, melk, kaas, enz.

Na de leeftijd van 5 jaar bestaat het risico nog steeds, maar het neemt af. Het immuunsysteem van kinderen wordt efficiënter en ze zijn beter beschermd. Bepaalde voedingsmiddelen vormen echter nog steeds een risico tot de leeftijd van 10 jaar:

  • rauwe melk en producten gemaakt van rauwe melk
  • ongepasteuriseerde kazen (met uitzondering van geperste gekookte kazen zoals Gruyère of Comté)
  • rauw vlees en rauw gehakt 

Een paar regels om besmetting te voorkomen

  • Kook vlees grondig voor kinderen onder de 10 jaar, en let vooral op gehakt. Gevogelte moet worden gekookt tot 74°C, hele stukken vlees (rundvlees, varkensvlees, kalfsvlees, lamsvlees) tot 62°C en gehakt vlees (rundvlees en varkensvlees) tot 71°C.
  • Vermijd het blootstellen van eieren aan thermische schokken (meerdere keren in en uit de koelkast gaan), omdat dit de schaal verzwakt en bacteriën het ei kunnen binnendringen.
  • Was je handen met zeep na toiletgebruik, voor het bereiden van maaltijden en na het hanteren van rauw voedsel of eieren.
  • Gebruik een speciale snijplank om rauw vlees en gevogelte te snijden. 
  • Gebruik niet hetzelfde mes om eerst rauw vlees en daarna groenten te snijden.
  • Spoel de kip niet af voordat je hem kookt, want dan kun je met bacteriën besmette druppels in de gootsteen terechtkomen.
  • Wacht niet langer dan 2 uur voordat je restjes in de koelkast bewaart.

Bronnen:
https://afpa.org
https://www.foodsafety.gov
https://www.cdc.gov
https://www.anses.fr
https://matra.sciensano.be
https://www.health.belgium.be

auteur: Olivia Regout, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: juli 2024

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram