10 dingen die je moet weten over een blaasontsteking

dossier Blaasinfecties zijn een echte "vrouwenkwaal". Dat heeft alles te maken met de typisch vrouwelijke anatomie. Aan de hand van tien vragen kom je alles te weten over blaasontstekingen, en hoe ze te voorkomen in de toekomst.

Lees ook: Blaasontsteking: een typische vrouwenkwaal?

1. Wat is een blaasontsteking?

In de nieren wordt het vloeibare afval, de urine, uit het bloed gefilterd. Deze urine vloeit via de urineleiders (ureters) naar de urineblaas, waar ze tijdelijk wordt opgeslagen. Op tijd en stond wordt de urine die in dit reservoir verzameld zit, via de urinebuis (urethra) definitief afgevoerd. Wanneer het slijmvlies van de urineblaas besmet geraakt met bacteriën uit de urine - in de meeste gevallen gaat het om een Escherichia Coli - spreken we van een blaasontsteking of cystitis.

Lees ook: Blaasontsteking (cystitis): symptomen, oorzaken en behandeling

2. Waarom hebben vooral vrouwen een blaasontsteking?

Lees ook: Komt een blaasontsteking meer voor in de zomer?

3. Lopen alle vrouwen evenveel risico?

Binnen de vrouwelijke bevolking zijn er nog een aantal duidelijke risicogroepen. Zo stijgt het risico op blaasinfecties van zodra een vrouw seksueel actief wordt. Men vermoedt dat bacteriën tijdens de geslachtsgemeenschap vanuit de vagina in het urinekanaal terechtkomen en naar de blaas worden geduwd.

Zwangere vrouwen hebben vaker last van blaasinfecties- soms zelfs zonder noemenswaardige klachten- die bovendien gemakkelijker opstijgen. Omwille van het gevaar voor moeder én kind moet de urine van zwangere vrouwen geregeld gecontroleerd worden.

Na de menopauze maken vrouwen nog heel weinig vrouwelijk hormoon (oestrogeen) aan. Dit leidt onder meer tot een verhoogde vatbaarheid van het vaginale slijmvlies voor bacteriële infecties en een verdunning van het slijmvlies in de urinebuis. Het gevolg is dat 20 tot 50% van alle oudere vrouwen wel eens met een blaasinfectie te kampen krijgt.

Lees ook: Hoe vaak zou je moeten plassen per dag?

Kunnen mannen een blaasontsteking krijgen?

Mannen zijn van nature veel beter beschermd tegen infecties van de urinewegen: de afstand tussen aars en penis is immers vrij groot, de opening in de penis is erg klein en de droge huid er rond is voor bacteriën geen geschikte broeihaard. Bovendien is het mannelijke urinekanaal ook zo’n 5 keer langer als dat van vrouwen, waardoor microben de blaas moeilijk bereiken.

Wanneer een volwassen man een blaasinfectie doormaakt, wordt dan ook steeds gezocht naar een onderliggende oorzaak. Een prostaatvergroting bijvoorbeeld kan een volledige lediging van de blaas verhinderen, waardoor urine achterblijft die een broeihaard vormt voor bacteriën.

Lees ook: Blaasontsteking bij mannen: symptomen en behandeling

5. Wat zijn de symptomen van een blaasontsteking?

Een blaasontsteking gaat meestal gepaard met heel herkenbare klachten zoals: voortdurend kleine hoeveelheden moeten plassen, ‘s nachts uit bed moeten om te plassen, een brandend of pijnlijk gevoel bij het plassen, troebele urine, soms met sporen van bloed.

Lees ook: Hoe herken je een nierbekkenontsteking en wat kan je doen?

6. Moet ik een dokter raadplegen?

Bij elk vermoeden van een blaasinfectie is een doktersbezoek aangewezen: de infectie kan immers snel opstijgen naar de nieren en het nierweefsel aantasten. In dat stadium gaat de blaasinfectie meestal ook gepaard met koorts, rillerigheid en/of zweten, misselijkheid, pijn in de lenden en de rug en bloed in de urine.

De arts zal een urinestaal nemen en de urine onderzoeken op de aanwezigheid van witte bloedlichaampjes, de aanwijzing voor een ontstekingsreactie. Er wordt ook een bacteriekweek uitgevoerd op de urinestaal, zodat men kan nagaan welke bacterie precies voor de infectie verantwoordelijk is. In zowat 80% van de gevallen gaat het om een besmetting met Escherichia Coli, een bacterie die ook bij heel wat vaginale infecties in het spel is.

Lees ook: Een blaasontsteking: wanneer naar de arts?

7. Hoe wordt een blaasinfectie behandeld?

Bij een eenvoudige blaasinfectie volstaat meestal een korte antibioticakuur. Vaak zal de arts deze therapie al opstarten voor de uitslag van de bacteriekweek bekend is, om te vermijden dat de infectie opstijgt en/of te pijnlijk wordt. Achteraf kan dan zonodig op een specifieker type antibiotica worden overgeschakeld.

Wanneer de infectie met ernstige klachten en koorts gepaard gaat, kunnen een ziekenhuisopname en een langdurige antibioticatherapie nodig zijn.

8. Wat als de blaasontsteking steeds terugkomt?

• Wanneer jonge kinderen één of meerdere keren na elkaar een blaasontsteking krijgen, is een diepgaand onderzoek noodzakelijk. Er kan immers sprake zijn van een aangeboren afwijking zoals een urinaire reflux. Normaal gezien zijn de urinewegen zo gevormd dat het terugvloeien van urine uit de blaas naar de nieren is uitgesloten en de hogere urinewegen (urineleiders en nieren) dus van infecties gespaard blijven. Bij sommige kinderen is deze terugvloei echter wel mogelijk. Een operatieve ingreep is in dat geval noodzakelijk.
• Bij jongens kan er sprake zijn van aangeboren vernauwingen in het urinekanaal, waardoor nooit alle urine wordt uitgeplast. De achtergebleven urine vormt dan een goede voedingsbodem voor microben.
• Bij jonge volwassenen kunnen herhaalde blaasinfecties velerlei oorzaken hebben. Zo is het mogelijk dat bij een vroegere infectie de bacteriën niet helemaal werden uitgeroeid, omdat de antibioticakuur te vroeg werd stopgezet of omdat niet het meest geschikte antibioticum werd gekozen.
• Bij vrouwen die seksueel actief zijn kan het vaginale slijmvlies door bacteriën overwoekerd zijn, waardoor er als het ware een voortdurende besmetting is. Een blaasverzakking kan de reden zijn dat er voortdurend een beetje urine in de blaas achterblijft, waardoor bacteriegroei mogelijk wordt. Verder kunnen ook nierstenen en problemen in de hogere urinewegen voor herhaalde blaasinfecties zorgen.
  
  

Lees ook: Chronische 'blaasontsteking' (blaaspijnsyndroom): symptomen en behandeling

Lees ook: Vaginale infecties

9. Hoe kan ik blaasinfecties voorkomen?

Heel wat blaasinfecties zouden eenvoudig kunnen worden voorkomen door méér water te drinken. In een blaas die geregeld gevuld en geledigd wordt, krijgen bacteriën immers niet of veel minder kans om zich aan de blaaswand vast te hechten.

Nog een eenvoudige maar doeltreffende maatregel: ga altijd plassen voor het slapengaan en na seksueel contact.

Alle reclame ten spijt zijn vaginale sprays, douches en zelfs gewone zeep niet geschikt voor de intieme hygiëne: ze ontregelen de natuurlijke zuurtegraad van de vagina, waardoor bacteriën makkelijker kunnen uitgroeien.

Lees ook: Tips om een blaasontsteking te voorkomen

10. Kan kruidenthee helpen?

Er bestaan nogal wat kruidenthees die een desinfecterende werking en een verhoogde urineproductie claimen, en daarom aangeraden worden ter preventie van blaasinfecties: bosbessenthee, witte dovenetelthee en berkenthee zijn wellicht de bekendste. De doeltreffendheid van deze "grootmoeders middeltjes" is niet wetenschappelijk aangetoond, maar 1 of 2 kopjes van deze aftreksels per dag schaadt niet en kan alvast helpen om aan de beoogde vochtopname van 2 liter te komen. 

Lees ook: Kan je een blaasontsteking krijgen door te vrijen?

Bronnen:
https://www.webmd.com
https://www.medicalnewstoday.com