Gerelateerde artikels
Benzodiazepinen (benzo's): werking, risico’s en hoe afbouwen?
In dit artikel
Benzodiazepinen (benzo's): werking, risico’s en hoe afbouwen?
dossier
Benzodiazepinen zijn een psychoactief geneesmiddelen die voornamelijk worden gebruikt voor de behandeling van angst, slapeloosheid, spierkrampen en alcoholontwenning. Hoewel ze een goede werking hebben, zijn er toch een paar risico’s verbonden aan het gebruik ervan.
Lees ook: Slaappillen met en zonder voorschrift: wat is het effect?
Werking van benzodiazepinen
© Getty Images
Benzodiazepinen werken door het versterken van het effect van een neurotransmitter genaamd gamma-aminoboterzuur (GABA) in de hersenen, wat kalmerend, hypnotisch (slaapverwekkend), angstremmend, anti-epileptisch en spierverslappend werkt. Enkele veelgebruikte benzodiazepinen zijn diazepam (Valium), alprazolam (Xanax), lorazepam (Ativan) en clonazepam (Klonopin).
Lees ook: Hoe kan je de risico's van slaap- en kalmeringsmiddelen beperken?
Bijwerkingen van benzodiazepinen
Benzodiazepinen zijn goed voor de behandeling van aandoeningen zoals angst, slapeloosheid en bepaalde andere medische aandoeningen, maar kunnen ook verschillende bijwerkingen hebben. Hier volgen enkele veelvoorkomende en minder vaak voorkomende bijwerkingen van benzodiazepinegebruik:
- Verminderde angst en stress: Van benzodiazepinen is bekend dat ze angst en stress verminderen door het zenuwstelsel te kalmeren.
- Slaperigheid: Een van de belangrijkste bijwerkingen is slaperigheid, waardoor ze effectief zijn bij slapeloosheid, maar overdag een probleem kunnen vormen.
- Verwardheid en geheugenproblemen: Benzodiazepinen kunnen verwarring veroorzaken en het geheugen aantasten, vooral bij oudere volwassenen.
- Depressie: Gebruik kan na verloop van tijd leiden tot gevoelens van depressie.
- Lichamelijke afhankelijkheid: Langdurig gebruik of misbruik kan leiden tot lichamelijke afhankelijkheid en ontwenningsverschijnselen bij het stoppen.
- Verhoogde ademhalingsdepressie: In combinatie met andere middelen zoals alcohol of opioïden kunnen benzodiazepinen levensbedreigende ademhalingsdepressie veroorzaken.
- Verminderde hersenfunctie: Chronisch gebruik wordt in verband gebracht met een verminderde hersenfunctie, met name bij angstmechanismen in de hersenen.
- Het is noodzakelijk dat benzodiazepinen onder toezicht van een zorgverlener worden gebruikt om deze risico's te beperken.
Lees ook: Oververmoeid: wat zijn de kenmerken van narcolepsie (chronische slaapziekte)?
Overdosis benzodiapinen
Wanneer iemand een overdosis benzodiazepinen neemt, kan dat een ernstige en mogelijk levensbedreigende situatie zijn:
- Overmatige sedatie: Het belangrijkste kenmerk van een overdosis benzodiazepinen is overmatige sedatie, wat ertoe kan leiden dat iemand extreem slaperig wordt of in een diepe slaap valt, of zelfs in coma raakt.
- Ademhalingsdepressie: In ernstige gevallen kan een overdosis benzodiazepinen leiden tot ademhalingsdepressie, waarbij de ademhaling zeer oppervlakkig wordt of helemaal stopt.
- Verminderde coördinatie en verwardheid: Mensen kunnen last krijgen van verminderde coördinatie, verwardheid en onduidelijke spraak.
- In extreme gevallen, vooral als benzodiazepinen worden gemengd met andere stoffen zoals alcohol of opioïden, kan een overdosis dodelijk zijn.
In het geval van een vermoedelijke overdosis benzodiazepinen is het cruciaal om onmiddellijk medische hulp te zoeken.
Lees ook: De werking en bijwerkingen van opiaten en opioïden
Benzodiazepine afbouwen
Hoewel benzodiazepinen effectief en relatief veilig zijn bij kort gebruik (bijv. 1-2 weken), kan langdurig gebruik leiden tot afhankelijkheid, cognitieve achteruitgang en andere nadelige effecten.
Als je te abrupt je dosis vermindert, of te abrupt stopt met de medicatie, kan het Benzodiazepine Ontwenningssyndroom (BWS) optreden. Daarbij krijgt de patiënt last van symptomen als angst, slapeloosheid, spierkrampen, beven en in ernstige gevallen hallucinaties en delirium. Het is dus cruciaal om een medisch begeleid afbouwproces te volgen om ontwenningsverschijnselen te minimaliseren en zo veilig te stoppen met het gebruik van benzodiazepinen.
Bronnen:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov
https://americanaddictioncenters.org
https://www.nps.org.au
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
