Legionella: hoe voorkom je een besmetting thuis?

In de zomer kan de temperatuur in waterleidingen van woningen tot meer dan 25 °C oplopen. Daardoor kan, in combinatie met lange stilstand, legionellagroei optreden. Maar de kans dat je thuis ziek wordt door legionellabacteriën is erg klein. Je kan legionella-groei wel beperken door op volgende punten te letten. 

• De legionellabacterie kan zich vermenigvuldigen in een warmwatertoestel met een voorraadvat, zoals boilers en ketels, waarin de temperatuur te laag is afgesteld. De temperatuur van uw warmwaterapparaat moet zijn afgesteld op minimaal 60 °C. 

• Bij zonneboilers die correct geïnstalleerd en afgesteld zijn, is er geen gevaar voor besmetting met de Legionella-bacterie. Door de sterk wisselende temperatuur in het voorraadvat van de zonneboiler is het aangeraden het water in de naverwarmer (cv-ketel) te verhitten tot 60 °C. 

• Een geiser vormt geen risico. Dit toestel heeft geen voorraadvat, zodat de bacterie geen kans krijgt zich te vermenigvuldigen. 

Als de temperatuur van het douchewater in je warmwatertoestel afgesteld is op minimaal 60 °C is er geen risico. Bij temperaturen boven 55 °C wordt de legionella-bacterie gedood. 

Het is, gelet op het verbrandingsgevaar bij hoge watertemperaturen, wel aanbevolen om een regelbare thermostatische kraan te installeren.

Ben je langer dan één week afwezig geweest, dan is het aanbevolen om bij thuiskomst de douche gedurende enkele minuten door te spoelen met heet water en met de deur open voor ventilatie. Je waterleidingssysteem wordt dan gereinigd. 

Kies bij mengkranen voor de middelste stand zodat zowel de koud- als de warmwaterleidingen worden gespoeld. Bij thermostatische mengkranen laat je de temperatuurinstelling ongewijzigd op 38 °C staan.

Het beste kan je de douchekop onderdompelen in een emmer water of het sproeistuk eraf draaien. 

Een buitendouche waarbij het water wordt aangevoerd via een tuinslang, houdt een klein risico in. Zelden zal de temperatuur in een dergelijk systeem langere tijd boven de 25 °C zijn en blijven. Het risico neemt toe als gebruik wordt gemaakt van een (flexibele) tuinslang, die gedurende langere tijd in de zon blijft liggen, minder vaak gebruikt wordt en stilstaand water bevat. Om elk risico uit te sluiten wordt geadviseerd deze slangen en systemen na gebruik watervrij te maken.

Buitenkranen en kranen die je weinig of niet gebruikt, moet je voor gebruik even doorspoelen. Beter nog is om ze wekelijks een minuut door te spoelen. Een kraan die lange tijd niet gebruikt wordt, leidt namelijk tot langdurige stilstand van water in het leidingdeel naar die kraan. Dit vergroot de kans op groei van de legionellabacterie. 

Indien er gesproeid wordt met koud leidingwater is er geen risico; zelden zal de temperatuur in een dergelijk systeem langere tijd achtereen boven de 25 °C zijn en blijven. 

Wanneer je gebruik maakt van een (flexibele) tuinslang, die gedurende langere tijd in de zon blijft liggen, minder vaak gebruikt wordt en stilstaand water bevat, neemt het risico op groei van de bacterie toe. Daarom is het van belang de tuinslang na gebruik leeg te laten lopen. Dergelijke opwarming van water zal niet voorkomen in een ingegraven leidingsysteem.

Het verdient aanbeveling om een plantenspuit na gebruik leeg te laten lopen en steeds voor het sproeien opnieuw te vullen.

Indien het zwemwater op de juiste wijze wordt ontsmet (bijv. door chloor of door broom) en rondgepompt (volgens instructie of opgave van de leverancier of installateur), bestaat er geen risico.

Er is geen risico als het bad gevuld wordt met water uit een warmwatertoestel dat is afgesteld op minimaal 60 °C. Hierbij is het van belang dat het water deze temperatuur (60 °C) houdt tot de kraan van het bubbelbad. Het type bubbelbad (lucht- of waterinjectie) is niet van belang.

Indien het bubbelbad na elk gebruik wordt geleegd is het belangrijk je bad met huishoudmiddelen (zeep) te reinigen. Ontsmetten mag met een chloorhoudend product, maar is niet absoluut noodzakelijk. Het is ook belangrijk om de filter regelmatig te reinigen of te vervangen.

Als het bad langere tijd leeg heeft gestaan, wordt aangeraden om het eerst te vullen met water van 60 °C, dit water enige tijd (5 à 10 minuten) te laten bubbelen en het bad vervolgens leeg te laten lopen. Een andere methode is tijdens het bubbelen een desinfecterend product voor zwembaden toe te voegen. Deze producten zijn te koop bij bijvoorbeeld installatiebedrijven. Vraag eventueel de leverancier van je bubbelbad naar de juiste middelen.

Kinderen lopen geen risico, omdat bij het schieten met waterpistolen en dergelijke geen aërosolvorming of verdamping plaatsvindt.

Wanneer water in een hogedrukreiniger wordt verwarmd, kan de Legionella-bacterie groeien. Omdat er bij het gebruik van een hogedrukreiniger veel nevel ontstaat, bestaat er gevaar voor besmetting. Stel de temperatuur daarom af boven de 60 ° C of gebruik alleen koud water.

Toestellen die met verneveling werken, houden een risico in. Het risico wordt kleiner als je de sproeiers van luchtbevochtigers wekelijks schoonmaakt en desinfecteert volgens de instructies van de leverancier.